Νέα δεδομένα που θα μπορούσαν να ανατρέψουν ακόμα και την προοπτική ή τους όρους της ιδιωτικοποίησης, φαίνεται να δημιουργούνται στον Λιμένα της Αλεξανδρούπολης, καθώς ο συνδυασμός με τους άξονες της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και η ώριμη πλέον αναβάθμιση των οδικών του συνδέσεων, το θέτουν στον χάρτη των ευρωπαϊκών μεταφορών από το 2023, ενώ ήδη καταγράφεται κινητικότητα ώστε να παίξει ρόλο στην αποφόρτιση των διόδων για την αποκλιμάκωση της επισιτιστικής κρίσης λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Να δημιουργήσουν δυναμική, για συμμετοχή της Ελλάδας στο πλαίσιο λύσης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκαλεί ο αποκλεισμός των ουκρανικών λιμανιών και η απώλεια οδών διακίνησης σιτηρών και πρώτων υλών από την Ουκρανία επιχειρούν οι διοικήσεις των λιμένων Θεσσαλονίκης και Αλεξανδρούπολης, σε συνεργασία με την TRAINOSE.
Εντεινόμενη δημοσιότητα λαμβάνει εσχάτως ένα εκκολαπτόμενο σχέδιο συμμετοχής της Ελλάδας μέσω της TRAINOSEκαι των λιμένων Θεσσαλονίκης και Αλεξανδρούπολης σε εναλλακτικό, χερσαίο δίκτυο logistics για τη διαχείριση και εξαγωγή σιτηρών από την Ουκρανία. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά το γεωπολιτικό αποτύπωμα της Ελλάδας στη διεθνή σκηνή και στα Βαλκάνια και να διευρύνει το γεωοικονομικό στίγμα της Αλεξανδρούπολης. Μάλιστα, η εμπλοκή της TRAINOSE, που αποτελεί θυγατρική της ιταλικής Ferrovia Dello Stato, μπορεί δυνητικά να δημιουργήσει δυναμικής στενότερης συνεργασίας Ελλάδας – Ιταλίας.
Υπό το νέο πρίσμα της προοπτικής γεωοικονομικής αναβάθμισης του Λιμένα της Αλεξανδρούπολης, η διαδικασία ιδιωτικοποίησής του θα μπορούσε να αποδειχθεί άκαιρη, καθώς πλέον δημιουργούνται οι ανεξάρτητες προοπτικές ανάπτυξής του.
Τα δίκτυα
Ο σχεδιασμός αυτός έχει λογική υπό το πρίσμα της εκμετάλλευσης των ελληνικών σιδηροδρομικών δικτύων σε συνεργασία και συνέχεια της βαλκανικής οδού λόγω της συμβατότητας τους, συνθήκη που δεν ισχύει για τα ευρωπαϊκά δίκτυα. Αυτό συνεπάγεται ότι για διαδρομές μέσω Ελλάδας δεν απαιτούνται χρονοβόρες αλλαγές και μεταφορτώσεις εμπορευμάτων μεταξύ αμαξοστοιχιών, ή από τρένα σε φορτηγά.
Η ανάπτυξη του σιδηροδρομικού διαδρόμου από την Αλεξανδρούπολη στο Ορμένιο στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα και από εκεί στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη έχει καταστήσει την ελληνική λιμενική υποδομή κομβική για σημαντικότατες δραστηριότητες του υπουργείου Αμυνας των ΗΠΑ. Αρματα μάχης, τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, ελικόπτερα και άλλα πτητικά μέσα, οπλισμός, εφόδια και προσωπικό προωθούνται πλέον συστηματικά από τον διάδρομο συνδυασμένων θαλάσσιων – χερσαίων μεταφορών στην Ελλάδα. Για τις υποδομές υπάρχει και εγκεκριμένο σχέδιο αναβάθμισης, ύψους 1,08 δισ. από το υπουργείο Υποδομών. Στόχος είναι η βελτίωση της χερσαίας σιδηροδρομικής σύνδεσης της Αλεξανδρούπολης με το Ορμέν.
Από τον Χατζημιχαήλ στον Στόλτενμπεργκ
Ήδη, στην Ελλάδα ο επικεφαλής της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Biasin Roberto έχει κάνει επαφές τόσο με τους αρμόδιους στον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης όσο και στον Οργανισμό Λιμένος Αλεξανδρούπολης, όπου έχουν συζητηθεί ζητήματα πολιτικής και τεχνικής φύσεως.
Το θέμα αναδεικνύει με παρεμβάσεις του ο πρόεδρος του Ο.Λ.Α Κωνσταντίνος Χατζημιχαήλ. Μέχρι στιγμής, οι πρωτοβουλίες αυτές, έχουν βρει ανταπόκριση στα εγχώρια media, ενώ δηλώσεις του Γενς Στόλτενμπεργκ από τη Μαδρίτη δείχνουν ότι το ζήτημα εκμετάλλευσης ελληνικών υποδομών, έχουν τεθεί και στο πλαίσιο του NATO.
«Η Ελλάδα είναι έτοιμη να διαθέσει πλοία για την εξαγωγή των σιτηρών από την Ουκρανία», τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, κατά την τρίτη και τελευταία ημέρα των εργασιών της συνόδου κορυφής της Ατλαντικής Συμμαχίας στη Μαδρίτη.
Εκεί, το θέμα έχει κινηθεί μέσω των Αμερικανών, που εκμεταλλεύονται -ως βάση- στο πλαίσιο της MDCA, τμήμα του Λιμένα της Αλεξανδρούπολης και διαθέτουν εμπειρία της δυναμικής ικανότητας τόσο των προβλητών, όσο και των σιδηροδρομικών δικτύων. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Λιμένας της Αλεξανδρούπολης καταγράφει ήδη αυξημένους όγκους και διαρκή ρεκόρ φορτίων που εξυπηρετεί στο εμπορικό σκέλος. Ωστόσο, ακόμα η εξυπηρέτηση φορτίων και μεγάλων πλοίων δεν είναι ώριμη.
Η ιδιωτικοποίηση που αργεί
Το Λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, όπως είναι γνωστό, βρίσκεται και στην τελική ευθεία ιδιωτικοποίησης με ισχυρό ενδιαφέρον από δύο κοινοπραξίες με κυρίαρχα αμερικανικά συμφέροντα. Η διαδικασία όμως αυτή έχει καθυστερήσει, με το σχήμα της Black Summit να έχει περιορίσει την παρουσία του στην περιοχή, ένδειξη -ενδεχομένως- περιορισμένου ενδιαφέροντος, όπως έχει επισημάνει το Crisis Monitor, ενώ από την άλλη πλευρά οι επενδυτές που καθοδηγούνται από την οικογένεια Κοπελούζου δείχνουν εντονότερη διάθεση διεύρυνσης της εμπλοκής τους.
Ενδεχόμενη, όμως, παράλληλη προώθηση της εμπορικής δραστηριότητας του λιμένα σε γεωπολιτικό και γεωοικονομικό πλαίσιο θα μπορούσε να προκαλέσει αναδιάταξη του σκηνικού, τόσο από την πλευρά των υποψήφιων επενδυτών, όσο και της κυβέρνησης. Καθώς μείζον θέμα είναι η τιμή πώλησης, ενδεχόμενη εμπέδωση της δυναμικής διεύρυνσης του οικονομικού αντικειμένου του Ο.Λ.Α θα μπορούσε να μεταβάλλει άρδην τα οικονομικά δεδομένα. Παράλληλα, εφόσον υπήρχε ενδιαφέρον από το NATO και για την προώθηση λύσεων ανεφοδιασμού τροφίμων, η εξυπηρέτηση μεγάλων όγκων θα απαιτούσε de facto αναβάθμιση υποδομών και πρόσθετα έργα υποστήριξης. Όπερ σημαίνει ότι αν και όλα αυτά είναι θετικά, για τους επενδυτές θα σημαίνει ανάγκη-υποχρέωση άμεσης επένδυσης.
Μάλιστα, οι δύο διαδικασίες πώλησης και αναβάθμισης του γεωοικονομικού αποτυπώματος του Ο.Λ.Α θα μπορούσαν να αποδειχθούν ανταγωνιστικές ή και υπονομευτικές η μία της άλλη. Μέχρι στιγμής, από ελληνικής πλευράς επίσημη τοποθέτηση σε κυβερνητικό επίπεδο δεν υπάρχει. Από την πλευρά του το Υπερταμείο παραπέμπει στο ΤΑΙΠΕΔ.
Πάντως το τίμημα μιας εγκατάστασης αλλάζει εκ των πραγμάτων από την εμπορική της δυναμικότητα και τη γεωοικονομική της αξία, οπτική που δεν έχει ληφθεί υπόψη στην αξιολόγησή του που έγινε πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία…
Οι λύσεις για τα σιτηρά από την Ουκρανία
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ο.Λ.Α, το 2021 τουλάχιστον 400.000 τόνοι σιτηρά από τον Έβρο, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία διακινήθηκαν με διάφορα μέσα μέσω του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης με προορισμό την Ιταλία και την Τουρκία.
Η Τουρκία δήλωσε την Τετάρτη ότι ένα σχέδιο των Ηνωμένων Εθνών για τη δημιουργία ενός θαλάσσιου διαδρόμου για τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών, υπό την επίβλεψη της Άγκυρας, θα ήταν «λογικό», αλλά θα απαιτούσε περισσότερες συνομιλίες με τη Μόσχα και το Κίεβο για να διασφαλιστεί ότι τα πλοία θα είναι ασφαλή.
Τα σιτηρά είναι μια από τις κύριες βιομηχανίες της Ουκρανίας, με εξαγωγές συνολικά 12,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2021, και αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα πέμπτο των εξαγωγών της χώρας.
Η Ουκρανία έχει στείλει περίπου 601.115 τόνους σιτηρών στο ρουμανικό λιμάνι της Κωνστάντζας στη Μαύρη Θάλασσα μετά την εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου, με επιπλέον 120.294 τόνους να βρίσκονται καθ’ οδόν.
crisismonitor.gr
