Πολύς λόγος γίνεται για κάτι που οι περισσότεροι συμπολίτες μας δυστυχώς δεν έχουν την πληροφόρηση που πρέπει. Δημιουργείται έτσι μια άγονη λαϊκίστικη αντιπαράθεση για κάτι που ολοι συμφωνούμε τελικά. Θα προσπαθήσουμε με απλό τρόπο να ενημερώσουμε για ένα θέμα που μπορεί – και είναι – βασικό εργαλείο βιώσιμης ανάπτυξης , που όμως δεν έχουμε όμως ακόμα αξιοποιήσει όπως πρέπει. Μιλάμε για την περιοχή Νατουρα και τι ακριβώς σημαίνει αυτό.
Ως περιοχές προστασίας της φύσης (Nature reserves) χαρακτηρίζονται εκτάσεις μεγάλης οικολογικής ή βιολογικής αξίας. Στις περιοχές αυτές προστατεύεται το φυσικό περιβάλλον από κάθε δραστηριότητα ή επέμβαση που μπορεί να μεταβάλει ή να αλλοιώσει τη φυσική κατάσταση, σύνθεση ή εξέλιξή του. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπονται, σύμφωνα με τις ειδικότερες ρυθμίσεις του οικείου σχεδίου διαχείρισης, η εκτέλεση εργασιών που κρίνονται αναγκαίες για τη μη αλλοίωση εκείνων των χαρακτηριστικών που διασφαλίζουν τη διατήρηση των προστατευτέων αντικειμένων, επιστημονικών ερευνών και η άσκηση ήπιων ασχολιών και δραστηριοτήτων, εφόσον δεν έρχονται σε αντίθεση με τους σκοπούς προστασίας. Νόμος 397/31 Μαρτίου 2011 Οι περιοχές, μπορούν να χαρακτηρίζονται, σύμφωνα με τα κριτήρια του άρθρου 19, ως:
− Περιοχές προστασίας της φύσης
− Φυσικά πάρκα και ειδικότερα ως: εθνικά ή περιφερειακά πάρκα
− Περιοχές προστασίας οικοτόπων και ειδών και ειδικότερα ως: ειδικές ζώνες διατήρησης (Ε.Ζ.Δ.), ζώνες ειδικής προστασίας (Ζ.Ε.Π.) ή καταφύγια άγριας ζωής ή συνδυασμός αυτών.
− Προστατευόμενα τοπία και στοιχεία τοπίου ή προστατευόμενοι φυσικοί σχηματισμοί.
Όλες οι χρήσεις γης, οι οικισμοί εντός της περιοχής ή στα όρια της, οι οικιστικές παρεμβάσεις και οι κάθε είδους δραστηριότητα είναι σε άμεση σχέση και ορίζονται από τα ΣΧΕΔΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ που συντάσσει και υποβάλλει ο Φορέας Διαχείρισης Τα σχέδια διαχείρισης συνοδεύονται από σχέδια δράσης, στα οποία εξειδικεύονται τα αναγκαία μέτρα, δράσεις, έργα και προγράμματα, οι φάσεις, το κόστος, οι πηγές και οι φορείς χρηματοδότησής τους, καθώς και το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσής τους και οι φορείς εφαρμογής τους. Εγκρίνονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και ισχύουν για χρονικό διάστημα πέντε ετών. Αν η πενταετία παρέλθει χωρίς να εγκριθεί νέο σχέδιο διαχείρισης, η ισχύς του υφισταμένου παρατείνεται αυτοδικαίως μέχρι την έγκριση του νέου σχεδίου
Στην Σαμοθράκη ο παρακάτω χάρτης που υπάρχει στον νόμο του 2011 δείχνει τα όρια της περιοχής και το ποσοστό από το νησί που είναι μέσα στο δίκτυο. Η ένταξη και της Λαδόξερας στην περιοχή Νατούρα έγινε μετα από δική μου πρόταση κυρίως για εθνικούς λόγους και η αποδοχή της τελικά με κάνει και αισθάνομαι περήφανος.
Το 2002 ο Νόμος 3044 προβλέπει την ίδρυση φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών ιδρύονται 25 φορείς διαχείρισης μεταξύ των οποίων και του Δέλτα του Έβρου και της Δαδιάς.
Τι απαγορεύεται / τι επιτρέπεται εντός των προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000[ν. 1650/1986, ν. 4042/2012]
Απαγορεύεται:
- κάθε δραστηριότητα εντός των περιοχών απόλυτης προστασίας (όπως καθορίζονται στα διαχειριστικά σχέδια/ τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες).
- η θήρα ειδών της άγριας ζωής (Καν Ε.Ε. 338/97, CITES Διεθν., Ν. 4042/2012)
- η θήρα χωρίς νόμιμη θηρευτική άδεια (για έλλειψη σήμανσης και καταγραφής κυνηγετικών σκύλων τα πρόστιμα κυμαίνονται από 300 – 3000 €. Για έλλειψη εμβολιασμών σκύλων / έλλειψη βιβλιαρίων τα πρόστιμα κυμαίνονται από 5.000 – 15.000 €),
- η θήρα μη θηρεύσιμων ειδών,
- η θήρα εντός οικιστικών περιοχών και σε ακτίνα 250 μέτρων από αυτές,
- η θήρα εντός καλλιεργούμενων και περιφραγμένων εκτάσεων,
- η θήρα εντός υγροτόπων,
- η θήρα 300 μέτρα από τις ακτές,
- η θήρα σε πυρόπληκτες εκτάσεις,
- η θήρα σε αρχαιολογικούς χώρους,
- η θήρα σε χώρους όπου υπάρχουν υποδομές ΔΕΗ,
- η θήρα σε περίπτωση χιονόπτωσης,
- η θήρα γύρω από φράγματα,
- η θήρα όταν τοπικές διατάξεις το ορίζουν (π.χ. Απαγόρευση κυνηγιού για δέκα χρόνια (έως 27.7.2025) σε έκταση 1.535 στρεμ. στη θέση «Ρούσο Λάκκο» Δήμου Χερσονήσου (Αριθμ. 1625/16-7-2015 (ΦΕΚ Β´ 1611) και π.χ. Απαγόρευση κυνηγίου στην περιοχή Φράγματος Αποσελέμη Ν. Ηρακλείου σε έκταση 2.804 στρεμμάτων μέχρι 1η Μαρτίου 2030 (Αριθμ. 1787/11-8-2015 (ΦΕΚ Β´ 1939),
- η τοποθέτηση δηλητηριασμένων δολωμάτων,
- η εκρίζωση ή η ολοκληρωτική αποκοπή των βλαστών παντός είδους αρωματικού, φαρμακευτικού, μελισσοκομικού, ανθοκομικού και διακοσμητικού φυτού, δενδρυλλίου, θάμνου, φρυγάνου ή πόας,
- η
συλλογή για εμπορία μαλοτήρας, ματζουράνας, δίκταμο, φασκόμηλου και
ρίγανης σε όλες τις περιοχές που είναι ενταγμένες στο δίκτυο προστασίας
NATURA 2000.
Επιτρέπονται:
(βάσει των περιβαλλοντικών όρων αδειοδότησης/ αποστάσεων/ χρήσεων/ και χρονικών ορίων όπου προβλέπεται)
- οι αγροτικές δραστηριότητες,
- οι κτηνοτροφικές δραστηριότητες,
- η μελισσοκομία,
- η βόσκηση,
- ο οικοτουρισμός,
- οι αθλητικές δραστηριότητες,
- οι δραστηριότητες αναψυχής
- η οδοποιία μετά από Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (μελέτη επιπτώσεων εντός NATURA 2000), χορήγηση ΕΠΟ και για συγκεκριμένο χρόνο,
- η θήρα των ειδών που αναφέρονται στην Υ.A. 127568/2533/07-08-2015 (ΦΕΚ Β 1670) (π.χ. από 20/08/15 – 29/02/16 επιτρεπόταν η θήρα λαγών, κουναβιών, τσίχλας, μπεκάτσας κλπ),
- η δόμηση μετά από αυτοψία και άδεια των αρμοδίων αρχών,
- η δημιουργία ορειβατικών καταφυγίων,
- Τουριστικές και άλλες ήπιας μορφής οικονομικές δραστηριότητες μετά από οικολογική αξιολόγηση,
- η συλλογή μαλοτήρας, ματζουράνας, φασκόμηλου και ρίγανης για την κάλυψη ατομικών αναγκών (Ατομικές ανάγκες = ανώτατο 500 γρ. Την εποχή ανθοφορίας-ωρίμανσης, με χρήση ψαλίδας ή μαχαιριού και χωρίς να αποκόπτονται όλοι οι βλαστοί κάθε φυτού ώστε να είναι ασφαλής η αναπαραγωγή αυτών),
- η συλλογή βοτάνων για εμπορία μόνο με άδεια της δασικής υπηρεσίας.
Στις 28 Φεβρουαρίου του 2018 ψηφίζεται ο νόμος 4519 που φέρνει κάποιες αλλαγές . Βάζει καινούργιες περιοχές, ιδρύει τον Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Δέλτα Έβρου και Σαμοθράκης» με έδρα την Τραϊανούπολη του Νομού Έβρου είναι το Ν.Π.Ι.Δ. με την επωνυμία «Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Έβρου» και επικαιροποιεί την χάρτη που αφορά την Σαμοθράκη εντάσσοντας το σύνολο των περιοχών στην ίδια ζώνη όπως δείχνει και ο χάρτης
Οι χρηματοδοτήσεις που μπορούν να αντληθούν είναι πολλές. Οι ευκαιρίες ακόμα περισσότερες για μια ανάπτυξη ήπια , οικολογική και αειφόρα. Γεννώνται όμως εύλογα ερωτήματα.
- Τα απαραίτητα σχέδια διαχείρισης πότε θα εκπονηθούν; Και μέχρι τότε χρήση γης δεν θα μπορεί να γίνει;
- Το 2002 Φορείς διαχείρισης ορίστηκαν οι Εθνικοί δρυμοί. Τώρα είναι διαφορετικά. Πως γίνετε για την Σαμοθράκη η έδρα να είναι στην Τραϊανούπολη και να μην προβλέπεται τοπικό παράρτημα;
- Οι κεντρικές χρηματοδοτήσεις για Εθνικά έργα θα κατανέμονται πως;
- Στον φορέα διαχείρισης θα υπάρχει έστω εκπρόσωπος του Δήμου;
- Αιτήσεις και σχέδια για χρήσεις γης η άλλη δραστηριότητα θα υποβάλλονται στην Τραϊανούπολη και θα εξετάζονται εκεί ή θα έρχεται κλιμάκιο εδώ;; Και οι ενστάσεις;;
Τον Οκτώβριο του 2014 στην Περιφέρεια βγήκε μετρό με έργα δράσεις σε περιοχές Νατουρα για το ΕΣΠΑ 2014 – 2020. (Προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και του εδάφους και προαγωγή των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων μέσω και του δικτύου NATURA 2000 και των «πράσινων» υποδομών. ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 13: Προστασία του οικολογικού αποθέματος) Εκεί μπορούσαμε να υποβάλουμε μελέτη για φορέα διαχείρισης δικό μας στο νησί μας και τις έτοιμες μελέτες για πέντε ώριμα έργα που υπήρχαν στον Δήμο, . Αλή μια μεγάλη χαμένη ευκαιρία . Για μας είναι απαράδεκτο και προσβλητικό η έδρα του φορέα να είναι στο Δέλτα. Εμείς θα παλέψουμε για το αυτονόητο η διαχείριση του πλούτου και του μέλλοντος μας να είναι δική μας υπόθεση
Γιώργος . Μ. Χανός
Υποψήφιος Δήμαρχος Σαμοθράκης
