Πολλά είναι τα ανοικτά θέματα γύρω από τον Φάρο της Αλεξανδρούπολης, αυτό το αδιαμφισβήτητο σύμβολο-landmark-σήμα κατατεθέν-brandname, όπως και να το πει κανείς, της Αλεξανδρούπολης και όλου του Έβρου. Η αρμοδιότητα για το Φάρο ανήκει στην Υπηρεσία Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού. Άλλα θέματα είναι πιο επιφανειακά, ωστόσο σημαντικά, κι άλλα πιο ουσιώδη και κρίσιμα. Όλα όμως, λόγω του ειδικού, δύσκολου καθεστώτος που διέπει τους Φάρους, τη διαχείριση και λειτουργία τους, είναι δυσεπίλυτα και χρόνια.
Ξεκινώντας από την εξωτερική του όψη, η εικόνα του, εδώ και πολύ καιρό, προκαλεί προβληματισμό. Ιδιαίτερα σε περιόδους με έντονη υγρασία, παρουσιάζει την εικόνα που βλέπετε στις φωτογραφίες. Δεν γνωρίζουμε πότε ήταν η τελευταία φορά που έγιναν κάποιες εργασίες στο εξωτερικό περίβλημα του Φάρου μας, ούτε πόσο έχει επηρεάσει το εσωτερικό του η υγρασία. Ίσως όμως θα πρέπει να υπάρξει, αν δεν έχει υπάρξει ήδη, κάποιο αίτημα προς την Υπηρεσία Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού, για την υλοποίηση τυχόν παρεμβάσεων ελαιοχρωματισμού και προστασίας από την έντονη υγρασία. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε πως ο Φάρος της Αλεξανδρούπολης άρχισε να κατασκευάζεται το 1850 ενώ λειτουργεί από το 1880.
Τρελή γραφειοκρατία για μία επίσκεψη
Τα άλλα ζητήματα έχουν να κάνουν γενικότερα με τη λειτουργία και την επισκεψιμότητά του. Όπως είναι γνωστό, τα παράπονα κατοίκων και επισκεπτών, ιδιαίτερα κάθε καλοκαίρι, για τον «μονίμως κλειστό Φάρο» είναι έντονα και εύλογα. Ο Φάρος της Αλεξανδρούπολης είναι ανοικτός για το κοινό μία μέρα το χρόνο, την ημέρα Φάρων, και για όλες τις άλλες περιπτώσεις, χρειάζεται ειδική άδεια. Όπως διαβάζουμε στο σάιτ της Υπηρεσίας Φάρων, «η επίσκεψη σε πέτρινο φάρο της Ελληνικής επικράτειας είναι εφικτή μόνον μετά την παροχή ειδικής άδειας στους ενδιαφερόμενους επισκέπτες.
Ο ενδιαφερόμενος που επιθυμεί να επισκεφτεί ένα φάρο θα πρέπει να επικοινωνήσει με τη Υπηρεσία Φάρων και συγκεκριμένα με το Γραφείο Εθιμοτυπίας (210-4581405) και να αποστείλει το αίτημα της επισκέψεως στην Υπηρεσία Φάρων μέσω τηλεομοιοτυπίας στον αριθμό fax:210-4581410 ή μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος στη διεύθυνση Yf_dieudioik@navy.mil.gr. Εναλλακτικά ο ενδιαφερόμενος δύναται να επικοινωνήσει με το ΓΕΝ/ΔΕΔΗΣ και να αποστείλει το αίτημα του στον αριθμό fax:210-6551440.
Στο αίτημα θα πρέπει να αναφέρονται τα στοιχειά του αιτούντος, ο σκοπός της επίσκεψης του και η ημερομηνία επισκέψεως. Ο χρόνος αποστολής του αιτήματος επίσκεψης πρέπει να είναι προγενέστερος είκοσι ημέρες από την ημερομηνία επισκέψεως. Απάντηση επί του αιτήματος επίσκεψης κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο από την Υπηρεσία Φάρων. Εφόσον ο αιτών λάβει έγκριση του αιτήματος του, έχει το δικαίωμα να επισκεφτεί τον φάρο που επέλεξε στην καθορισμένη ημερομηνία και κατά περίπτωση συνοδεύεται και από τον φαροφύλακα.
Δικαίωμα να επισκεφτούν ένα πέτρινο φάρο έχουν ιδιώτες, εκπαιδευτικά ιδρύματα, αθλητικοί σύλλογοι, ομάδες περιπατητών, συστήματα προσκόπων, επιστημονικές ομάδες και οποιοσδήποτε επιθυμεί να επισκεφτεί ένα φάρο.
Η είσοδος στο κτίριο του φάρου επιτρέπεται αποκλειστικά και μόνο όταν αναφέρεται ρητά στην εκδοθείσα άδεια επισκέψεως και μόνο με την παρουσία του φαροφύλακα ή άλλου εκπροσώπου της Υπηρεσίας Φάρων. Σε κάθε περίπτωση δεν επιτρέπεται η πρόσβαση των επισκεπτών στον πύργο του φάρου και απαγορεύεται η οποιαδήποτε οικονομική εκμετάλλευση της επίσκεψης στον φάρο»
Με τους «αναδόχους» τι συμβαίνει;
Το ελληνικό κράτος, αναγνωρίζοντας από τη μία το γεγονός ότι τα μέσα και το προσωπικό για τη λειτουργία των Φάρων είναι ελάχιστα, κι από την άλλη τη μεγάλη ώθηση που μπορούν να δώσουν στην πολιτιστική και ιστορική προβολή της κάθε περιοχής, είχε νομοθετήσει το 2014 δίνοντας τη δυνατότητα «αναδοχής» Φάρων σε όλη την επικράτεια.
Σύμφωνα με διαδικασία αυτή, φυσικά ή νομικά πρόσωπα μπορούν να αναλάβουν χωρίς αμοιβή, υποχρέωση εκτέλεσης εργασιών ή κάλυψης δαπανών εγκατάστασης, συντήρησης, επισκευής ή ανάδειξης ενός ή περισσοτέρων φάρων για ορισμένο χρονικό διάστημα.
Τα πρόσωπα που θα επιλέγονταν θα ανακηρύσσονταν «Ανάδοχοι Φάρου» και θα αποκτούσαν δικαιώματα σχετικά με την επικοινωνιακή τους προβολή και την υπό όρους χρήση του φάρου, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και υπό την προϋπόθεση σεβασμού και διατήρησης της ιστορικής αρχιτεκτονικής και της πολιτιστικής του αξίας.
Δεν μπορέσαμε να βρούμε κάπου στο διαδίκτυο ή στις πηγές μας αν το νομοσχέδιο αυτό προχώρησε. Πάντως, δεν φαίνεται να υπάρχει κανένας Φάρος σε αναδοχή πουθενά στη χώρα. Ίσως θα ήταν όμως μία λύση, ώστε τουλάχιστον αυτοί οι τόσο όμορφοι, ιστορικοί και ανεκμετάλλευτοι χώροι να αποκτήσουν ζωή , μαζί με την τοπική κοινωνία και οικονομία. Τέλος, σίγουρα οι υποψήφιοι Δήμαρχοι και Περιφερειάρχες θα μπορούσαν να εντάξουν στα προεκλογικά τους προγράμματα μία ολοκληρωμένη πρόταση για την αξιοποίηση του Φάρου της Αλεξανδρούπολης. Ελπίζουμε να το τολμήσουν!
