Γιατί οι κοινωνίες που έχουμε δομήσει διαρκώς μας απογοητεύουν;

Άρθρο Γνώμης του Θανάση Μανανά

Η «τέχνη» αποτελεί εν γένει και εν τη γεννέση της ένα σπουδαίο «αντίδοτο» για κάθε μορφή κοινωνικής παρακμής που βιώνουμε μέσα στις σύγχρονες κοινωνίες μας. Κάθε μορφή τέχνης, μας δίνει το πνευματικό εκείνο έναυσμα που χρειαζόμαστε, έτσι ώστε να δούμε τον κόσμο μας, από μία διαφορετική οπτική γωνία, μέσα από ένα άλλο πρίσμα. 

Το θέατρο για παράδειγμα, αλλά και κάθε μορφή οπτικοακουστικού μέσου, μας δίνει την δυνατότητα να ξεφύγουμε από τα τετριμμένα και να τοποθετήσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό σε έναν διαφορετικό ρόλο.

Συνηθίζουμε να ακούμε συχνά πυκνά ότι για όλους πέφτει κάποια στιγμή η «αυλαία», σε αυτή την θεατρική παράσταση που λέγεται ζωή. Ο Πυθαγόρας πρώτος το είχε επισημάνει μέσα από την φράση: «Θανέειν πέπρωται άπασιν»

Μία θεατρική παράσταση όμως, δεν περιορίζεται στα στενά όρια του κειμένου και των πράξεων που βλέπουμε να εξελίσσονται επί σκηνής. Μία θεατρική παράσταση φέρνει σε επαφή τον θεατή και κάθε θεατή με μία εντελώς διαφορετική  ψυχοσυναισθηματική κατάσταση. Με έναν τελείως διαφορετικό ρόλο και με μια σκέψη. «Τι θα έκανα εγώ αν αντιμετώπιζα αυτή την κατάσταση στην δική μου ζωή»;

Το καλό και το κακό θέατρο είναι εύκολα διακριτά μεταξύ τους. Στο καλό θέατρο υπάρχει πάντα η «μέθεξη», αυτό που ονομάζουμε πάθος και αυτό μπορεί κάποιος να το δει και να το αντιληφθεί επί σκηνής. 

Στις αρχές του 18ου αιώνα όπου υπήρξε η πρώτη μεγάλη αναμόρφωση του δυτικού τρόπου αντίληψης σχετικά με το τι είναι το θέατρο από τον Τσέχοφ, τον Ίψεν και τον Στρίντμπεργκ, εισάγονται κάποιες καινοτομίες και η παρουσία ενός σκηνοθέτη γίνεται απαραίτητη. Μέχρι εκείνη την στιγμή ο κάθε ηθοποιός απέδιδε το κείμενο όπως ο ίδιος έκρινε σωστό, λέγοντας μια φράση όπως αυτή: «Δεν ξέρεις εσύ πως πρέπει να αποδώσω το κείμενο, εγώ θα σου πω».

Το πρόβλημα αυτό εντοπίστηκε από τον Στανισλάφσκι, ο οποίος είπε ότι δεν με ενδιαφέρει να έχω έναν ή δύο καλούς πρωταγωνιστές οι οποίοι προσπαθούν ο καθένας με τον δικό του τρόπο για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, αλλά μία ολόκληρη συμφωνική ορχήστρα από καλοκουρδισμένα έγχορδα.

Το πρόβλημα στις σημερινές κοινωνίες που δομούμε είναι η απουσία του Στανισλαβσκικού τρόπου αντίληψης του θεάτρου και αυτό γιατί δεν λειτουργούμε ως ενιαία και αδιαίρετα σύνολα και γιατί φυσικά η απουσία του Βλέπω, Ακούω, Προσλαμβάνω, Κρίνω και έπειτα Δρω, είναι το Α και το Ω σε αυτό που ονομάζουμε ενσυναίσθηση. 

Έχουν περάσει 65.000.000 χρόνια από τότε που εκείνος ο μετεωρίτης έπεσε στο Μεξικό και έτσι υπάρχουμε εμείς σήμερα. 

Τι συνέβη μέσα σε αυτά τα 65.000.000 χρόνια;;

Πόσα λάθη πρέπει να κάναμε για να μην έχουμε καταφέρει ακόμη να δομήσουμε τις κοινωνίες που εμείς θέλουμε;

65.000.000 χρόνια είναι πολύς καιρός…..