Μετά από μία σειρά πολύμηνων διαπραγματεύσεων, τον περασμένο Ιούλιο, η
ελληνική κυβέρνηση, με τη συμβολή της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και
Θράκης, υπέγραψε προσωρινή συμφωνία με τη Βουλγαρία για την παράταση της
παροχής αρδευτικού νερού από τον ποταμό Άρδα έως το τέλος της καλλιεργητικής
περιόδου, που εκπνέει στις 30 Σεπτεμβρίου. Σε αντίθετη περίπτωση, εκατοντάδες
αγρότες του Έβρου δεν θα είχαν τρόπο να ποτίσουν τα χωράφια τους και θα
χάνονταν οι σοδειές. Μόνο που, όπως αποκαλύπτει ο Τάσος Τέλογλου στο
insidestory.gr, η Βουλγαρία δεν αποφάσισε να εγκρίνει αυτή τη συμφωνία με το…
αζημίωτο.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, η συμφωνία αυτή προβλέπει την καταβολή
2.000.000 ευρώ από την ελληνική στη βουλγαρική πλευρά, ως αποζημίωση για τη
χρήση του νερού που διαφορετικά η γειτονική χώρα θα αξιοποιούσε για παραγωγή
ενέργειας.
Στην ανακοίνωση της προσωρινής, όπως χαρακτηρίζεται, συμφωνίας, η Ελλάδα
αναφέρεται ότι λαμβάνει κάτι λιγότερο από 80 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερό για τη
φετινή καλλιεργητική περίοδο, χωρίς όμως να αναφέρεται πουθενά τι χρειάστηκε να
δώσει για αντάλλαγμα. Όπως προκύπτει από πηγές που πήραν μέρος στις
διαπραγματεύσεις, η βουλγαρική πλευρά ήθελε να αποζημιωθεί για τον όγκο των
υδάτων που θεωρεί ότι χάνει αντί να τα αξιοποιήσει για παραγωγή ενέργειας από το
εργοστάσιο του Ιβαΐλοβγκραντ. Κάπως έτσι, αποφασίστηκε να καταβληθεί το ποσό
των 2 εκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να πεισθούν οι Βούλγαροι να δώσουν το
νερό για τη φετινή καλλιεργητική περίοδο.
Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι σαφή και εύλογα: Για ποιον λόγο αποκρύφτηκε
η πολύ σημαντική «λεπτομέρεια» της καταβολής 2 εκατομμυρίων ευρώ στη
Βουλγαρία; Ποιος πληρώνει ακριβώς αυτό το ποσό; Οι πολίτες του Έβρου ή
προέρχεται από τον κρατικό προϋπολογισμό; Και φυσικά, τι ακριβώς περιλαμβάνει η
συμφωνία και πώς εξασφαλίζονται τα συμφέροντα των αγροτών του Βορείου Έβρου
και μετά τη λήξη της;
Τι έχει να απαντήσει ο Εβρίτης Περιφερειάρχης Χριστόδουλος Τοψίδης για όλα αυτά,
ο οποίος μετά την υπογραφή παράτασης της συμφωνίας, είχε δηλώσει πως «παρά
το μεγάλο ειδικό βάρος που έχει αυτή η υπογραφή, για μένα προσωπικά ήταν μία
εύκολη απόφαση, καθώς υπηρετώ μία Διοίκηση, η οποία έχει στο επίκεντρο τον
άνθρωπο και αυτό το αποδεικνύουμε καθημερινά στην πράξη».
Οι υψηλές απαιτήσεις των Βουλγάρων
Προτού καταλήξουμε στο αντίτιμο των 2 εκ ευρώ, οι Βούλγαροι είχαν προβάλλει
άλλες αξιώσεις. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του insidestory.gr, οι γείτονες είχαν
συνδέσει μια συμφωνία για τα νερά του Άρδα με πρόσβασή τους στα λιμάνια της
Καβάλας, της Αλεξανδρούπολης αλλά και της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με καλά
πληροφορημένες πηγές του υπουργείου Υποδομών, στην Αθήνα οι Βούλγαροι
πρότειναν να δημιουργηθεί κοινή ελληνοβουλγαρική εταιρεία με 60% των μετοχών
στα χέρια τους, 40% στα χέρια της Αθήνας και βουλγαρική διοίκηση. Μεταξύ των
αιτημάτων της βουλγαρικής πλευράς ήταν να μεταφέρει 150.000 τόνους,χύδην φορτία ημερησίως στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, καταλαμβάνοντας έτσι ένα μεγάλο μέρος της δραστηριότητάς του.
Η ελληνική πλευρά, όμως, βρήκε τη
συμφωνία ετεροβαρή και απρόσφορη για τα εθνικά συμφέροντα της χώρας.
Η ελληνική πλευρά είχε πάντως αφήσει προηγουμένως ανοιχτή τη σύνδεση ανάμεσα
στις μεταφορές και το νερό – στην οποίαν επανέρχονται ξανά και ξανά οι Βούλγαροι.
Μία πρόσβαση στα δύο βορειοελλαδίτικα λιμάνια θα τους δώσει τη δυνατότητα να
μεταφέρουν πυρηνικά καύσιμα για το εργοστάσιό τους στο Κοζλοντούι από τις ΗΠΑ ή
τη Γαλλία, σε αντικατάσταση του αντίστοιχου ρωσικού πυρηνικού καυσίμου. H
Βουλγαρία ήδη από το 2022 δεν έκρυβε τις προθέσεις της να γίνει μέτοχος του
λιμανιού της Αλεξανδρούπολης.
Ακόμη ένα ερώτημα που προκύπτει, είναι εάν στους επόμενους μήνες θα υπάρξει
οριστική, μακροπρόθεσμη συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών και τι θα χρειαστεί να
δώσει η Ελλάδα για να την επιτύχει. Σε κάθε περίπτωση, η ενημέρωση θα πρέπει να
είναι πλήρης και ανοιχτή κυρίως προς τους Εβρίτες, σε αντίθεση με όσα τελικώς
διαμείφθηκαν για να επιτευχθεί η προσωρινή συμφωνία …
