Ένα ιστορικό κτίριο, ένα μοναδικό ‘στολίδι’ για την Κωνσταντινούπολη και τους απανταχού Έλληνες είναι το ορφανοτροφείο της Πριγκήπου. Το θέμα της επείγουσας διάσωσής του έθεσε εκ νέου ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος κατά την πρόσφατη συνάντησή του με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα.
Το ορφανοτροφείο της Πριγκήπου θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα ξύλινα κατασκευάσματα στην Ευρώπη, είναι πενταόροφο και διαθέτει 206 δωμάτια, αίθουσες χορού, τραπεζαρίες και άλλους χώρους. Το ορφανοτροφείο της Πριγκήπου έχουν συμπεριλάβει η Europa Nostra και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων στη λίστα με τα επτά απειλούμενα μνημεία ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Είναι όμως και το μοναδικό ακίνητο για το οποίο το Φανάρι κατάφερε με σκληρό δικαστικό αγώνα να πάρει πίσω τους τίτλους ιδιοκτησίας.
Ο προκαθήμενος της Ορθοδοξίας έθεσε το θέμα της διάσωσης του κτηρίου και ζήτησε τη συνεργασία των τουρκικών αρχών για την επίλυση τυχόν γραφειοκρατικών προβλημάτων προκειμένου να προχωρήσει η ανακαίνισή του και να λειτουργήσει ως διεθνές οικολογικό κέντρο.
Επίσης ο προκαθήμενος της Ορθοδοξίας, κατά τη συνάντησή του με τον Ερντογάν, ζήτησε την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και τη διευκόλυνση της εκ νέου πολιτογράφησης κατοίκων της Ίμβρου που επιθυμούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Όπως είναι γνωστό, το 1999 οι τουρκικές αρχές άρχισαν να αμφισβητούν την κυριότητα του Πατριαρχείου στο ξύλινο κτήριο της Πριγκήπου. Η Γενική Διεύθυνση Βακουφίων προσέφυγε στα δικαστήρια εναντίον του Πατριαρχείου με αποτέλεσμα το 2005 το Πρωτοδικείο Πριγκήπου να αφαιρέσει τον τίτλο ιδιοκτησίας από το Πατριαρχείο.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο πέρασε στην αντεπίθεση και την ίδια χρονιά προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο καταδίκασε την Τουρκία. Η αρχική απόφαση εκδόθηκε στις 8 Ιουλίου 2008 και η τελική στις 15 Ιουνίου 2010. Η Τουρκία αναγκάστηκε να επιστρέψει το κτήριο στο Πατριαρχείο και να καταβάλει 6.000 ευρώ ως ηθική βλάβη.
Το επόμενο δικαστικό βήμα του Πατριαρχείου ήταν η προσφυγή στο Πρωτοδικείο Πριγκήπου, από το οποίο ζήτησε αναψηλάφηση της απόφασης που είχε ληφθεί το 2005. Το Πρωτοδικείο στις 3 Νοεμβρίου 2010 διόρθωσε ουσιαστικά την προηγούμενη απόφασή του (λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του ΕΔΑΔ) αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «ο τίτλος του κτηρίου θα επιστραφεί στο Ρωμαίικο Πατριαρχείο».
