Σε μία πρωτοποριακή και συνάμα πολύ σημαντική ανακάλυψη οδηγήθηκαν επιστήμονες της γενετικής στην πολύχρονη μάχη της ανθρωπότητας κατά του καρκίνου. Μιας ασθένειας που μετρά εκατομμύρια θύματα παγκοσμίως. Οι επιστήμονες της γενετικής χρησιμοποίησαν μία τεχνική επεξεργασίας του DNA, έτσι ώστε να ενισχύσουν τον τρόπο με τον οποίο ο ανθρώπινος οργανισμός καταπολεμά κάθε φορά τα καρκινικά κύτταρα.
Μέσω της τεχνικής CRISPR, όπως ονομάζεται, ερευνητές στις ΗΠΑ τροποποίησαν ανοσοποιητικά κύτταρα που είχαν ληφθεί από 16 ασθενείς με διάφορες μορφές καρκίνου, ανάμεσα σε αυτές του παχέος εντέρου, του μαστού και του πνεύμονα.
Η τεχνική CRISPR προηγουμένως είχε χρησιμοποιηθεί σε ανθρώπους για την αφαίρεση συγκεκριμένων γονιδίων, έτσι ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα να ενεργοποιηθεί περισσότερο κατά του καρκίνου.
Οι ερευνητές σε αυτό το στάδιο της έρευνας αναφορικά με την χρήση της τεχνικής CRISPR, πλέον έχουν καταφέρει όχι μόνο να αφαιρούν συγκεκριμένα γονίδια, αλλά να εισάγουν και νέα, τα οποία προγραμματίζουν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος ώστε να καταπολεμούν τον συγκεκριμένο καρκίνο του ασθενούς.
«Πρόκειται για ένα άλμα προς τα εμπρός στην ανάπτυξη μιας εξατομικευμένης θεραπείας για τον καρκίνο», όπως δήλωσε ο Δρ. Άντονι Ρίμπας από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες με την ιδιότητα ενός εκ των υπευθύνων της μελέτης.
Οι επιστήμονες αφού πρώτα απομόνωσαν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που είχαν εκατοντάδες μεταλλάξεις, τα τροποποίησαν έτσι ώστε να στοχεύουν τον συγκεκριμένο όγκο του κάθε ασθενούς. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μέσω της τεχνικής CRISPR, ένα μήνα μετά τη θεραπεία, η νόσος πέντε εκ των ασθενών να σταθεροποιηθεί.
Πώς λειτουργεί η τεχνική CRISPR
Η τεχνική CRISPR βασίζεται σε δύο στοιχεία: ένα RNA – οδηγό και ένα ένζυμο που κόβει αλυσίδες από το DNA. Πιο συγκεκριμένα το καθοδηγητικό RNA αποτελεί μια συγκεκριμένη αλληλουχία RNA, η οποία αναγνωρίζει το κομμάτι του DNA – στόχου που πρόκειται να επεξεργαστεί και κατευθύνει το ένζυμο Cas9 για να ξεκινήσει τη διαδικασία επεξεργασίας. Το ένζυμο Cas9 κόβει με ακρίβεια τις αλυσίδες του DNA – στόχου και αφαιρεί ένα μικρό κομμάτι, δημιουργώντας ένα κενό όπου μπορεί να προστεθεί ένα νέο κομμάτι DNA.
Οι επιστήμονες σχεδιάζουν το RNA – οδηγό έτσι ώστε να αντικατοπτρίζει το DNA του γονιδίου που πρόκειται να τροποποιηθεί. Το καθοδηγητικό RNA συνεργάζεται με το ένζυμο Cas9 και το οδηγεί στο γονίδιο – στόχο. Όταν το RNA ταιριάξει με το DNA του γονιδίου – στόχου, το Cas9 κόβει το DNA και απενεργοποιεί το γονίδιο – στόχο.
Επιστήμονες της γενετικής διερευνούν τώρα την εφαρμογή της στη θεραπεία σπάνιων ασθενειών και γενετικών διαταραχών, όπως η δρεπανοκυτταρική νόσος.
Τα ηθικά προβλήματα της συγκεκριμένης τεχνολογίας
Η CRISPR αποτελεί μια σχετικά καινούρια τεχνολογία, που σημαίνει ότι παραμένουν αναπάντητα κάποια σοβαρά ηθικά ερωτήματα αναφορικά. με την χρήση της. Τα προβλήματα ασφάλειας και οι κίνδυνοι σχετικά με την έρευνα της τεχνολογίας γονιδιακής επεξεργασίας είναι γνωστά. Υπάρχει κίνδυνος λανθασμένης αλλαγής του DNA ή του RNA σε περιοχές διαφορετικές από το σημείο – στόχο, γεγονός που ίσως μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες παρενέργειες όχι μόνο στον ίδιο τον ασθενή αλλά και σε μελλοντικές γενιές.
Το 2019, όταν ο Κινέζος επιστήμονας He Jiankui φυλακίστηκε επειδή τροποποίησε το DNA των δίδυμων κοριτσιών Lulu και Nana πριν από τη γέννησή τους για να τις κάνει ανθεκτικές στον ιό HIV, θεωρήθηκε ως σκάνδαλο για συντάραξε την κοινή γνώμη δημιουργώντας διχαστικές απόψεις αναφορικά με το αν κάτι τέτοιο θεωρείται ηθικά ορθό. Η έρευνά του τότε κρίθηκε ως «τερατώδης», «ανήθικη» και «πολύ επικίνδυνη».
Επιπροσθέτως το 2019, μια ομάδα επιστημόνων πρότεινε ένα παγκόσμιο μορατόριουμ για την επεξεργασία των ανθρώπινων γονιδίων.
«Με τον όρο παγκόσμιο μορατόριουμ δεν εννοούμε μόνιμη απαγόρευση. Αντίθετα, ζητάμε τη θέσπιση ενός διεθνούς πλαισίου στο οποίο τα κράτη, διατηρώντας το δικαίωμα να λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις, θα δεσμεύονται εθελοντικά να μην εγκρίνουν καμία χρήση κλινικής επεξεργασίας γεννητικού ιστού, εκτός εάν πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις», δήλωσαν οι επιστήμονες.
Τα ευρήματα της μελέτης με τη χρήση της τεχνολογίας CRISPR δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Nature».
