Αν και η αξία της πρόληψης είναι αδιαμφισβήτητη σαν γενικότερη στάση ζωής και πολύ παραπάνω στον ευαίσθητο χώρο της υγείας , οι περισσότεροι συχνά αμελούν ή καθυστερούν μια επίσκεψη σε ένα μικροβιολογικό εργαστήριο . Μόνο μετά από μια ενόχληση που θα μας ταλαιπωρήσει για κάποιο χρονικό διάστημα οδηγούμαστε στην διενέργεια εξετάσεων. Η αλήθεια όμως είναι πως κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο .
Πόσο συχνά θα πρέπει να κάνω προληπτικά εξετάσεις αίματος ;
Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ιατρική Εταιρεία (American Medical Association), η σύσταση για περιοδικό προληπτικό έλεγχο στους υγιείς ενηλίκους ενδεικτικά είναι:
- Για ηλικίες 19-40 ετών , ανά 5 έτη.
- Για ηλικίες 40-65 ετών , ανά 1-3 έτη.
- Για ηλικίες άνω των 65 ετών , ανά 1 έτος.
Επηρεάζονται οι φυσιολογικές τιμές των εξετάσεων ;
Πολύ συχνά η λήψη φαρμάκων, χρόνια νοσήματα, το κοινό κρυολόγημα, το φύλο, η ηλικία, διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες επηρεάζουν τις αναμενόμενες τιμές. Ακόμη και η ώρα λήψης παίζει ρόλο για ορισμένες από αυτές όπως τα επίπεδα σιδήρου που παρουσιάζονται χαμηλότερα στις απογευματινές ώρες.
Οι περισσότερες εξετάσεις γίνονται ιδανικά το πρωί μετά από 10ωρη νηστεία .
Τί είδους εξετάσεις μπορώ να κάνω προληπτικά ;
Το είδος και ο αριθμός των εργαστηριακών εξετάσεων θα πρέπει να είναι εξατομικευμένος, σύμφωνος με το οικογενειακό και κλινικό ιστορικό του εξεταζόμενου και βεβαίως ανάλογος με τυχόν συνυπάρχοντα ευρήματα. Έτσι, μπορεί να διαφέρουν από αυτές που ενδεικτικά αναφέρονται παρακάτω ως μέρος του προληπτικού ελέγχου (check up).
- Γενική αίματος: Περιλαμβάνει τον αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων με ερυθροκυτταρικούς δείκτες , αιμοσφαιρίνη και αιματοκρίτη ,λευκά αιμοσφαίρια και λευκοκυτταρικό τύπο(είδος και ποσοστό αυτών), αιμοπετάλια.
- Σίδηρος: Βασικό συστατικό των ερυθρών αιμοσφαιρίων τα οποία μεταφέρουν οξυγόνο.
- Φερριτίνη: Αντανακλά τις αποθήκες σιδήρου στον οργανισμό.
- Φυλλικό οξύ: Απαραίτητο για τη σύνθεση νέων κυττάρων και την αποτροπή εμφάνισης αναιμίας.
- Βιταμίνη Β12: Αναγκαία για το αιμοποιητικό και νευρολογικό σύστημα και για την σύνθεση νέων κυττάρων .
- Βιταμίνη D : Σχετίζεται με την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και συμβάλλει στην ρύθμιση επιπέδων ασβεστίου.
- Έλεγχος θυρεοειδούς: Τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι οι εξετάσεις TSH και FT4 αρκούν για να αποκαλύψουν τυχόν απορρύθμιση του θυρεοειδούς αδένα.
- Βιοχημικός Έλεγχος : Χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση διαφόρων λειτουργιών του οργανισμού, όπως η νεφρική και η ηπατική . Περιλαμβάνει τις εξετάσεις Γλυκόζη(σάκχαρο), Ουρία, Κρεατινίνη, Κάλιο, Νάτριο, Τρανσαμινάσες(SGOT/SGPT), γ-GT, Ασβέστιο, Μαγνήσιο.
- Λιπιδαιμικό προφίλ: Χοληστερόλη , Τριγλυκερίδια, HDL ( γνωστή ως καλή χοληστερόλη), LDL (γνωστή ως κακή Χοληστερόλη) . Αυξημένα λιπίδια στο αίμα σχετίζονται με εμφάνιση αθηροσκλήρωσης.
- PSA (Προστατικό Αντιγόνο): Κάθε άνδρας από την ηλικία των 45 ετών και μετά, εξετάζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα προς αποκλεισμό φλεγμονής ή κακοήθειας.
- HsTropI (υψηλής ευαισθησίας Τροπονίνη Ι): Πρόσφατες μελέτες αποκαλύπτουν το διαγνωστικό ρόλο της στην πρόβλεψη καρδιαγγειακού κινδύνου.
Σε κάθε περίπτωση η πρόληψη είναι ο πιο σύντομος δρόμος για την θεραπεία . Ενημερωθείτε σωστά από τον ιατρό σας και μην αναβάλλετε τις εξετάσεις αίματος . Είναι χρήσιμο ,ωφέλιμο αλλά και απαραίτητο .
Χριστίνα Κ.Τσίγαλου
MD,PhD,Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος
Επ.Καθηγήτρια Ιατρικής – Μοριακής Μικροβιολογίας ΔΠΘ
κιν:6344193771 , ch.tsigalou@dimokritos.org
Δημήτρης Σπ.Τσαϊρίδης
MD,MsC,Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος
κιν:6372779231 , d.tsairidis@dimokritos.org
