Το μεγάλο κενό στις γνώσεις του πληθυσμού σχετικά με τα εμβόλια στην ενήλικη ζωή αναδεικνύει πολυκεντρική μελέτη που οργανώθηκε και υλοποιήθηκε από την Επιτροπή Ερευνας της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής και η οποία παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του Πανελλήνιου Συνεδρίου για τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας, αποσπώντας βραβείο ως η καλύτερη αναρτημένη ανακοίνωση.
Στη μελέτη, την οποία δημοσιεύει η Καθημερινή, συμμετείχαν ως ερευνητές 23 γιατροί σε μονάδες Υγείας πανελλαδικά (Κέντρα Υγείας, Τοπικές Μονάδες Υγείας και περιφερειακά ιατρεία στους νομούς Αττικής, Θεσσαλονίκης, Πιερίας, Εύβοιας, Καρδίτσας, Κορινθίας, Ηρακλείου, Χαλκιδικής, Ξάνθης και Εβρου), οι οποίοι ζήτησαν από πολίτες που επισκέφθηκαν τα ιατρεία τους το διάστημα από τον Μάρτιο έως τον Ιούλιο 2019 να απαντήσουν σε ένα ερωτηματολόγιο. Στο κάλεσμα αυτό ανταποκρίθηκαν 1.571 ενήλικα άτομα.
Όπως προκύπτει από τη μελέτη, ένα στα τρία άτομα στη χώρα μας δεν έχει κάνει ούτε ένα εμβόλιο στην ενήλικη ζωή του με βασικό «ένοχο» την άγνοια για την αναγκαιότητά τους.
Μοναδική εξαίρεση φαίνεται να είναι ο αντιγριπικός εμβολιασμός με δύο στους τρεις ενήλικες άνω των 60 ετών να ακολουθούν πλέον τις συστάσεις των γιατρών. Παράλληλα, ένας στους τρεις ενήλικες εκφράζει προβληματισμό για τις άμεσες παρενέργειες των εμβολίων και σχεδόν ένας στους επτά αμφισβητεί την αποτελεσματικότητά τους, «προσπερνώντας» πάλι από άγνοια το γεγονός ότι σώζουν εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο και έχουν συμβάλει στο να ξεχαστούν σοβαρές ασθένειες.
Από την επεξεργασία των απαντήσεων προέκυψε ότι το 28% δεν είχε πραγματοποιήσει εμβόλιο στην ενήλικο ζωή του, ενώ το 34,2% πίστευε λανθασμένα ότι ήταν πλήρως εμβολιασμένο. Σε αντιγριπικό εμβολιασμό είχε υποβληθεί κατά την περυσινή περίοδο το 65,5% των συμμετεχόντων άνω των 60 ετών, ενώ το 11,2% των ατόμων αυτής της ηλικίας δεν γνώριζε εάν τον χρειάζεται.
Εμβόλιο πνευμονιόκοκκου την τελευταία 5ετία –όπως συστήνεται από το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού– είχε κάνει το 43,7% των συμμετεχόντων ηλικίας 65 ετών και άνω και το 26,1% δήλωσε ότι δεν ήξερε ότι έπρεπε να το κάνει. Ακόμα πιο χαμηλή είναι η εμβολιαστική κάλυψη έναντι του έρπητος ζωστήρος (μόλις 2,5%) στους άνω των 60 ετών –πρέπει να γίνει στα άτομα αυτής της ηλικίας ανεξαρτήτως προηγούμενου επεισοδίου προσβολής από τη νόσο–, ενώ το 71,4% δήλωσε άγνοια. Δύο στους δέκα (20,8%) δήλωσαν ότι έχουν κάνει αντιτετανικό
εμβόλιο (τέτανο, διφθερίτιδα, κοκκύτη) εντός δεκαετίας και άγνοια για την αναγκαιότητά του ανέφερε το 47,7%. Εμβόλιο έναντι της ιλαράς στους γεννηθέντες μετά το 1970 καταγράφηκε στο 32,8% ενώ 38,7% δήλωσαν άγνοια.
Η μελέτη κατέγραψε και ένα σημαντικό ποσοστό ενηλίκων που εκφράζουν φόβο και καχυποψία έναντι των εμβολίων.
Το 33,7% ανέφερε φόβο για πιθανές άμεσες παρενέργειες μετά τη διενέργεια εμβολιασμού, το 24,2% για μελλοντικές επιπλοκές, ενώ ένας στους δέκα (11,3%) ανέφερε ότι φοβούνται τη βελόνα. Σχεδόν δύο στους δέκα (18,5%) δήλωσαν ότι είχαν γνώση κάποιου περιστατικού με επιπλοκές έπειτα από εμβολιασμό.
Το 13,5% των συμμετεχόντων αμφισβήτησε την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, ενώ το 20,8% εξέφρασε την επικίνδυνη άποψη ότι η νόσηση από μία ασθένεια θα ήταν αποτελεσματικότερη για την απόκτηση μελλοντικής ανοσίας από τη διενέργεια εμβολιασμού. Το 37,8% θεωρεί ότι τα εμβόλια είναι ένας τρόπος να κερδίσουν χρήματα οι φαρμακευτικές εταιρείες.
Τέλος, το 22,2% ανέφερε οικονομικές δυσκολίες για την κάλυψη του κόστους της ιατρικής επίσκεψης προκειμένου να κάνει το εμβόλιο.
