Η μοναξιά της Γης στον απέραντο ουρανό ίσως έγινε μικρότερη με την πρόσφατη ανακάλυψη ενός σχεδόν «γειτονικού» πλανήτη -«μόλις» 4,2 έτη φωτός μακριά-, το περιβάλλον του οποίου θα μπορούσε να είναι αρκετά φιλόξενο ώστε να αποικιστεί στο απώτερο μέλλον.
Πώς θα μπορούσε να είναι, όμως, η ζωή στον καινούργιο μας «γείτονα», που προς το παρόν ακούει στο όνομα Proxima b; Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατάφεραν να συλλέξουν μέχρι τώρα οι επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου, η επιφάνειά του είναι πετρώδης, όμως αρκετά βατή για τα δικά μας δεδομένα. Επιπλέον, εξαιτίας των συνθηκών που επικρατούν στη ζώνη που βρίσκεται γύρω από το άστρο Proxima Centauri (Εγγύτατος Κενταύρου) είναι πιθανό να υπάρχει ατμόσφαιρα και νερό σε υγρή μορφή.
Ακόμη κι αν δεν έχει ατμόσφαιρα, δηλαδή να έχει εξατμιστεί παλαιότερα, όταν ο «κόκκινος γίγαντας» Proxima Centauri εξέπεμπε μεγαλύτερη θερμότητα, η θερμοκρασία θα είναι περίπου -40 βαθμοί Κελσίου. Για να καταλάβουμε τη διαφορά, εάν η Γη δεν είχε ατμόσφαιρα η θερμοκρασία θα έφτανε τους -20 βαθμούς Κελσίου. Εφόσον οι συνθήκες είναι ιδανικές και δεν έχει καταστραφεί η ατμόσφαιρα του Proxima b, η θερμοκρασία θα κυμαίνεται μεταξύ -30 και 30 βαθμών Κελσίου.
Ολα αυτά εξαρτώνται και από το… βιογραφικό του πλανήτη. «Oλα εξαρτώνται από τις αρχικές συνθήκες που επικρατούσαν στον πλανήτη» εξήγησαν σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν οι επιστήμονες της ερευνητικής ομάδας. «Είτε ο πλανήτης είναι ξηρός, είτε σχηματίστηκε πολύ μακριά και έφερε μαζί του αρκετό νερό από το παγωμένο πεδίο του ηλιακού αυτού συστήματος, όπου οι κομήτες και τα θραύσματα έχουν ακόμη πάγο. Ισως ξεκίνησε με συνθήκες ξηρασίας, αλλά η βροχή κομητών κάθε τόσο να άλλαξε τα δεδομένα και να έφερε μαζί της πάγο, που μετατράπηκε πάλι σε νερό πάνω στον πλανήτη». Ολα τα σενάρια είναι πιθανά, αλλά οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι πιθανότητες να έχουμε ανακαλύψει έναν πλανήτη που μοιάζει πολύ με τη Γη είναι μεγάλες. Αυτό, τουλάχιστον, δείχνουν τα δεδομένα που έχουν στη διάθεσή τους και η επεξεργασία τους.
Η ακτινοβολία πάνω στην επιφάνεια του Proxima b από το κοντινό του άστρο, τον Ηλιο του ηλιακού αυτού συστήματος, είναι επίσης ένα ζήτημα που επηρεάζει το κατά πόσον είναι φιλόξενος για μορφές ζωής. Η ακτινοβολία λόγω της μεγάλης εγγύτητας του Proxima Centauri θα μπορούσε να φέρει το υπάρχον νερό σε κατάσταση βρασμού και εξάτμισης. Τα σημερινά επίπεδα ακτινοβολίας, όπως έχουν μετρηθεί, είναι περίπου 100 φορές περισσότερα απ’ ό,τι στη Γη σήμερα, και δεν θεωρούνται ικανά να επηρεάσουν ή να εμποδίσουν την ύπαρξη ζωής. Στο παρελθόν, όμως, τα πράγματα ίσως ήταν αρκετά πιο… βίαια και πιθανώς να εμπόδισαν τη δημιουργία ζωής στον πλανήτη. Αλλά τίποτε από αυτά, όπως τονίζουν οι ερευνητές, δεν αποτελεί εμπόδιο για τον αποικισμό του πλανήτη σήμερα, ούτε αποκλείει την ύπαρξη ατμόσφαιρας και νερού.
Το μόνο που μένει, δηλαδή, είναι μια επιτόπου επίσκεψη για να πειστούμε ότι ο Proxima b θα μπορούσε να είναι το νέο μας σπίτι. Αυτό με την παρούσα τεχνολογία είναι μάλλον αδύνατον, καθώς θα απαιτηθούν χιλιάδες χρόνια. Εν αναμονή μιας πιο σύγχρονης τεχνολογίας, που θα μας μεταφέρει εκεί σε μερικές δεκαετίες, οι έρευνες θα συνεχιστούν μέσω τηλεσκοπίου, κάτι που ευτυχώς είναι εφικτό λόγω της εγγύτητάς του.
Το ερέθισμα
Οι διακυμάνσεις στη φωτεινότητα
Οι επιστήμονες «χτένιζαν» την περιοχή γύρω από τον Εγγύτατο Κενταύρου επί χρόνια, καθώς είχαν παρατηρήσει ένα μικρό «τρεμούλιασμα» στη φωτεινότητά του κάθε 11,2 μέρες.
Χρειάστηκαν πολλές μελέτες ώστε να επιβεβαιωθεί πως το «τρεμούλιασμα» δεν ήταν κάποιο φαινόμενο, όπως ηλιακές κηλίδες, αλλά αποκάλυπτε ένα μυστικό: την ύπαρξη ενός πλανήτη.
Ο Proxima b βρίσκεται στη ζώνη γύρω από τον Ηλιο του συστήματός του, που επιτρέπει την ύπαρξη νερού και ατμόσφαιρας.
Πώς θα μπορούσε να είναι, όμως, η ζωή στον καινούργιο μας «γείτονα», που προς το παρόν ακούει στο όνομα Proxima b; Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατάφεραν να συλλέξουν μέχρι τώρα οι επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου, η επιφάνειά του είναι πετρώδης, όμως αρκετά βατή για τα δικά μας δεδομένα. Επιπλέον, εξαιτίας των συνθηκών που επικρατούν στη ζώνη που βρίσκεται γύρω από το άστρο Proxima Centauri (Εγγύτατος Κενταύρου) είναι πιθανό να υπάρχει ατμόσφαιρα και νερό σε υγρή μορφή.
Ακόμη κι αν δεν έχει ατμόσφαιρα, δηλαδή να έχει εξατμιστεί παλαιότερα, όταν ο «κόκκινος γίγαντας» Proxima Centauri εξέπεμπε μεγαλύτερη θερμότητα, η θερμοκρασία θα είναι περίπου -40 βαθμοί Κελσίου. Για να καταλάβουμε τη διαφορά, εάν η Γη δεν είχε ατμόσφαιρα η θερμοκρασία θα έφτανε τους -20 βαθμούς Κελσίου. Εφόσον οι συνθήκες είναι ιδανικές και δεν έχει καταστραφεί η ατμόσφαιρα του Proxima b, η θερμοκρασία θα κυμαίνεται μεταξύ -30 και 30 βαθμών Κελσίου.
Ολα αυτά εξαρτώνται και από το… βιογραφικό του πλανήτη. «Oλα εξαρτώνται από τις αρχικές συνθήκες που επικρατούσαν στον πλανήτη» εξήγησαν σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν οι επιστήμονες της ερευνητικής ομάδας. «Είτε ο πλανήτης είναι ξηρός, είτε σχηματίστηκε πολύ μακριά και έφερε μαζί του αρκετό νερό από το παγωμένο πεδίο του ηλιακού αυτού συστήματος, όπου οι κομήτες και τα θραύσματα έχουν ακόμη πάγο. Ισως ξεκίνησε με συνθήκες ξηρασίας, αλλά η βροχή κομητών κάθε τόσο να άλλαξε τα δεδομένα και να έφερε μαζί της πάγο, που μετατράπηκε πάλι σε νερό πάνω στον πλανήτη». Ολα τα σενάρια είναι πιθανά, αλλά οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι πιθανότητες να έχουμε ανακαλύψει έναν πλανήτη που μοιάζει πολύ με τη Γη είναι μεγάλες. Αυτό, τουλάχιστον, δείχνουν τα δεδομένα που έχουν στη διάθεσή τους και η επεξεργασία τους.
Παράγοντας
Η ακτινοβολία πάνω στην επιφάνεια του Proxima b από το κοντινό του άστρο, τον Ηλιο του ηλιακού αυτού συστήματος, είναι επίσης ένα ζήτημα που επηρεάζει το κατά πόσον είναι φιλόξενος για μορφές ζωής. Η ακτινοβολία λόγω της μεγάλης εγγύτητας του Proxima Centauri θα μπορούσε να φέρει το υπάρχον νερό σε κατάσταση βρασμού και εξάτμισης. Τα σημερινά επίπεδα ακτινοβολίας, όπως έχουν μετρηθεί, είναι περίπου 100 φορές περισσότερα απ’ ό,τι στη Γη σήμερα, και δεν θεωρούνται ικανά να επηρεάσουν ή να εμποδίσουν την ύπαρξη ζωής. Στο παρελθόν, όμως, τα πράγματα ίσως ήταν αρκετά πιο… βίαια και πιθανώς να εμπόδισαν τη δημιουργία ζωής στον πλανήτη. Αλλά τίποτε από αυτά, όπως τονίζουν οι ερευνητές, δεν αποτελεί εμπόδιο για τον αποικισμό του πλανήτη σήμερα, ούτε αποκλείει την ύπαρξη ατμόσφαιρας και νερού.Το μόνο που μένει, δηλαδή, είναι μια επιτόπου επίσκεψη για να πειστούμε ότι ο Proxima b θα μπορούσε να είναι το νέο μας σπίτι. Αυτό με την παρούσα τεχνολογία είναι μάλλον αδύνατον, καθώς θα απαιτηθούν χιλιάδες χρόνια. Εν αναμονή μιας πιο σύγχρονης τεχνολογίας, που θα μας μεταφέρει εκεί σε μερικές δεκαετίες, οι έρευνες θα συνεχιστούν μέσω τηλεσκοπίου, κάτι που ευτυχώς είναι εφικτό λόγω της εγγύτητάς του.
Το ερέθισμα
Οι διακυμάνσεις στη φωτεινότητα
Οι επιστήμονες «χτένιζαν» την περιοχή γύρω από τον Εγγύτατο Κενταύρου επί χρόνια, καθώς είχαν παρατηρήσει ένα μικρό «τρεμούλιασμα» στη φωτεινότητά του κάθε 11,2 μέρες.
Χρειάστηκαν πολλές μελέτες ώστε να επιβεβαιωθεί πως το «τρεμούλιασμα» δεν ήταν κάποιο φαινόμενο, όπως ηλιακές κηλίδες, αλλά αποκάλυπτε ένα μυστικό: την ύπαρξη ενός πλανήτη.
Ο Proxima b βρίσκεται στη ζώνη γύρω από τον Ηλιο του συστήματός του, που επιτρέπει την ύπαρξη νερού και ατμόσφαιρας.
Το μέγεθός του θυμίζει πολύ τη Γη μας, από την οποία απέχει 4,2 έτη φωτός, μια εξαιρετικά μακρινή απόσταση από το ηλιακό μας σύστημα, αλλά και πάλι, τη μικρότερη που έχουμε συναντήσει μέχρι σήμερα. Πρόκειται για ένα μικρό άστρο, χαμηλής λαμπρότητας, που αποτελεί μέλος ενός τριπλού αστρικού συστήματος στον αστερισμό του Κενταύρου.
Η απόσταση του Proxima b από τον «κόκκινο γίγαντα» Εγγύτατο Κενταύρου είναι 4,6 εκατομμύρια μίλια, δηλαδή περίπου το 5% της απόστασης που έχει η Γη από τον Ηλιο.
Στοιχεία
Παρ’ όλα αυτά ο Proxima Centauri έχει πολύ πιο αχνή ακτινοβολία από τον δικό μας Ηλιο και μόλις το 0,12 της μάζας του, ενώ η διάμετρός του δεν ξεπερνά το ένα έβδομο του δικού μας Ηλιου.
Αρα η μικρή απόσταση που τον χωρίζει από τον νεοανακαλυφθέντα πλανήτη δεν σημαίνει ότι θα έχει «κάψει» τα πάντα. Λόγω της τόσο κοντινής τροχιάς, πάντως, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο Proxima b έχει προφανώς συγχρονισμένη περιστροφή, όπως ακριβώς η Σελήνη με τη Γη, και άρα έχει στραμμένη μονίμως την ίδια όψη προς τον Ηλιο της. Η φωτεινή πλευρά θα «λούζεται» διαρκώς με το φως και την ακτινοβολία του Ηλιου και η άλλη θα είναι διαρκώς σκοτεινή και ψυχρή.
Πηγή: Έθνος
