Το επιτελείο στο Μαξίμου χρησιμοποιεί κάθε μέσο, ώστε όταν στηθούν οι κάλπες, να μην έχουν αποκαλυφθεί οι σοκαριστικές λεπτομέρειες του σκανδάλου των υποκλοπών
ΟΚυριάκος Μητσοτάκης είναι ο πρωθυπουργός που επί των ημερών του, και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, έχουν λάβει χώρα τρεις πράξεις παραβίασης του συντάγματος. Κατά πρώτον, πολιτικοί, υπουργοί, ανώτατοι στρατιωτικοί και δημοσιογράφοι παρακολουθούνταν από την ΕΥΠ και σχετιζόμενο με αυτήν κέντρο (και μάλιστα με τη χρήση του κακόβουλου λογισμικού Predator) χωρίς να είναι γνωστοί οι ακριβείς λόγοι. Κατά δεύτερον, η Βουλή, που έχει την ευθύνη να ελέγχει τα πεπραγμένα των σκληρών πυρήνων του κράτους, δεν ενημερώθηκε ποτέ για τους λόγους, καθώς η Ν.Δ. αποδέχτηκε τα περί «απορρήτου». Και κατά τρίτον, η γνωμοδότηση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρου Ντογιάκου δεν ευσταθεί για κανέναν λόγο.
Κοινός παρονομαστής και των τριών αυτών παραβιάσεων του συντάγματος είναι η αγωνιώδης προσπάθεια του συστήματος Μητσοτάκη να μην αποκαλυφθούν κρίσιμες πτυχές του σκανδάλου των υποκλοπών. Και όταν το ζήτημα «ξέφυγε» από τον στενό έλεγχο του Μαξίμου, ο Κ. Μητσοτάκης και το επιτελείο του έθεσαν σε λειτουργία τον μηχανισμό που εκφράστηκε με την πρωτοφανή γνωμοδότηση Ντογιάκου και οδήγησε σε μια πρωτοφανή θεσμική κρίση.
Η χρήσιμη χρονοτριβή
Η συγκεκριμένη κίνηση Ντογιάκου, που στερείται κάθε νομικής και νομιμοποιητικής βάσης, δεν παραβιάζει απλώς το σύνταγμα. Στην πραγματικότητα, δίνει τη δυνατότητα σε όποιον παράγοντα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής εμπλέκεται στο σκάνδαλο και παραμένει στο πλευρό του συστήματος Μητσοτάκη να προκαλέσει σοβαρότατες καθυστερήσεις στην αποκάλυψη της αλήθειας σχετικά με τις υποκλοπές. Δημιουργεί, δηλαδή, εμπόδια, που νομικά μπορεί να τυγχάνουν όχι δύσκολης αντιμετώπισης, ωστόσο η δικαστική οδός θα είναι χρονοβόρα. Κάτι που εξυπηρετεί απόλυτα τα πολιτικά και εκλογικά σχέδια του Κ. Μητσοτάκη.
Προς επίρρωση αυτών, ας εξετάσουμε το εξής απολύτως πιθανό σενάριο. Στελέχη της ΑΔΑΕ, εφαρμόζοντας την πρόσφατη ομόφωνη απόφαση της Αρχής για διενέργεια ελέγχων στους παρόχους ώστε να διαπιστωθεί ποιοι παρακολουθούνταν από την ΕΥΠ, επισκέπτονται μία από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και ζητούν να τους δοθούν τα επίμαχα στοιχεία και οι εντολές άρσης του τηλεφωνικού απορρήτου. Οι εκπρόσωποι του παρόχου αρνούνται να δώσουν τα στοιχεία επικαλούμενοι τη γνωμοδότηση Ντογιάκου. Τα στελέχη της ΑΔΑΕ έχουν δύο επιλογές. Είτε να αποχωρήσουν, αποδεχόμενα ουσιαστικά την (έωλη από όλες τις απόψεις) γνωμοδότηση Ντογιάκου, είτε να επιμείνουν προσφεύγοντας στα διοικητικά δικαστήρια κατά του παρόχου. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη φαντασία για να αντιληφθεί κανείς πόσος καιρός θα απαιτηθεί προκειμένου να υπάρξει δικαστική απόφαση. Μέχρι τότε θα έχουν διενεργηθεί εκλογές και τα ίχνη των εγκλημάτων θα έχουν σβηστεί.
Οι ποινικές ευθύνες
Το Μαξίμου, υπό τις εντολές του Κ. Μητσοτάκη και με προεξάρχοντα τον Γιώργο Γεραπετρίτη, έχει μετατραπεί επί κυβέρνησης Ν.Δ. σε έναν μηχανισμό νομικής τεκμηρίωσης ώστε να μην καταλήξει υπόδικος κανείς από τους κορυφαίους παράγοντές του. Πράγματι, όλα τα νομοθετήματα της κυβέρνησης έχουν δομηθεί με τέτοιον τρόπο, ώστε να αποφεύγεται η πιθανή ενεργοποίηση ποινικής διερεύνησης. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, η περίφημη ΚΥΑ που αφορούσε τις έκτακτες δαπάνες για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού και κατέληξε να αποτελεί την οδό για άσχετες απευθείας αναθέσεις δισεκατομμυρίων, πολλές από τις οποίες κατέληξαν σε κάθε λογής ημετέρους τύπου Πάτση, Χειμάρα κ.ά.
Αντίστοιχο παράδειγμα αποτελεί και η γνωμοδότηση Ντογιάκου, ο οποίος επιλέχθηκε να καταλάβει τη θέση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ακριβώς λόγω του ότι είναι απρόσβλητος όσο υψώνει εμπόδια στην προσπάθεια αναζήτησης της αλήθειας. Οι επιλογές τού εκάστοτε εισαγγελέα του Αρείου Πάγου υπόκεινται σε έλεγχο μόνο από τον υπουργό Δικαιοσύνης, ενώ οι κατώτεροι στον βαθμό εισαγγελείς αδυνατούν να τον ελέγξουν για τις πράξεις του. Είναι προφανές ότι ο Κωνσταντίνος Τσιάρας δεν θα πράξει ποτέ κάτι τέτοιο απέναντι στον εκλεκτό τού Μαξίμου. Με αυτόν τον τρόπο ο Ντογιάκος ενήργησε προς το συμφέρον τού Κ. Μητσοτάκη και του συστήματος που έχει δημιουργήσει. Τι κι αν εξέθεσε τον εαυτό του; Τι κι αν εξέθεσε την ίδια την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου ως θεσμό; Είναι σχεδόν αδύνατον να ελεγχθεί για τις πράξεις του, πόσο μάλλον όταν απομένουν μόνο λίγοι μήνες μέχρι να συνταξιοδοτηθεί.
Αξίζει πάντως να θυμόμαστε ότι όσοι εξυπηρετούν τα σχέδια Μητσοτάκη επιβραβεύονται και προστατεύονται. Ο Γιάννης Σμυρλής, που υπέγραψε τις άδειες εξαγωγής του Predator, έφυγε από τη Γ.Γ. Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και ανέλαβε «επιτελάρχης» της Ν.Δ. για τις επικείμενες εκλογές.
Η κίνηση Σακελλαροπούλου
Σε αυτό το σκηνικό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η επιλογή της Κατερίνας Σακελλαροπούλου να καλέσει στο Προεδρικό Μέγαρο τη Δευτέρα σύσκεψη για τη Δικαιοσύνη με τη συμμετοχή των επικεφαλής των τριών Ανώτατων Δικαστηρίων, του Ισίδωρου Ντογιάκου και του προέδρου του ΔΣΑ Δημήτρη Βερβεσού. Ο τελευταίος, άλλωστε, τοποθετήθηκε σφόδρα αρνητικά ενάντια στη γνωμοδότηση Ντογιάκου. Το ερώτημα είναι αν αυτή η σύσκεψη, για την οποία πνέει τα μένεα ο υπουργός δικαιοσύνης Κ. Τσιάρας λόγω του ότι δεν προσκλήθηκε, θα αποτελέσει την κολυμβήθρα του Σιλωάμ για τον Ντογιάκο ή θα μοιάζει με μέγγενη για τον ανώτατο εισαγγελέα.
Στο περιβάλλον, πάντως, της Κ. Σακελλαροπούλου, άλλοτε προέδρου του ΣτΕ, υπάρχουν και επιστήμονες που δεν συντάχθηκαν με την ακραία γνωμοδότηση Ντογιάκου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Γεώργιος Καραβοκύρης, επίκουρος καθηγητής της Νομικής του ΑΠΘ και αμισθί σύμβουλος της ΠτΔ για θέματα Συνταγματικού Δικαίου, βρισκόταν σε συζητήσεις με τους συντάκτες της περίφημης ανακοίνωσης των συνταγματολόγων που τάχθηκαν ενάντια στη γνωμοδότηση Ντογιάκου. Το αν τις σκέψεις του συμμερίζεται και η Κ. Σακελλαροπούλου απομένει να φανεί.
Γιατί είναι έωλη η γνωμοδότηση Ντογιάκου
Ο Ισίδωρος Ντογιάκος είναι ένας έμπειρος δικαστικός, ενώ η ίδια η θέση του απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή στο έργο της εκτέλεσης των αρμοδιοτήτων του, αλλά και αφοσίωση στον ανεξάρτητο ρόλο της Δικαιοσύνης. Η επιχειρηματολογία συνταγματολόγων και έτερων δικαστικών, όμως, αποδόμησε την ενέργεια του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου τόσο στο περίβλημά της όσο και στην ουσία της. Με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σοβαρά ερωτήματα για τη σκοπιμότητα της έκδοσης αυτής της γνωμοδότησης.
Αρχικά, ο εκάστοτε εισαγγελέας του Αρείου Πάγου δεν επιτρέπεται να καταθέσει γνωμοδότηση όσο υπάρχει σε εξέλιξη δικαστική διαδικασία. Αυτό τόνισαν οι συνταγματολόγοι που συνυπέγραψαν το σχετικό κείμενο, υπενθυμίζοντας ότι η ίδια η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου έχει επισημάνει ότι γνωμοδοτήσεις δεν εκδίδονται για υποθέσεις «επί των οποίων επελήφθησαν ήδη ή πρόκειται να επιληφθούν οι αρμόδιες δικαστικές Αρχές». Και τούτο «προς αποφυγή επηρεασμού της κρίσης τους».
Επιπλέον, η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου επιτρέπεται να σχηματίσει γνωμοδότηση μόνο έπειτα από αίτημα που προέρχεται από δύο φορείς: είτε από κατώτερο δικαστικό, προκειμένου να διευκρινίσει ανοιχτά νομικά ζητήματα, είτε από δημόσιο φορέα. Με απλά λόγια, δεν υπάρχει η δυνατότητα ένας ιδιώτης, όπως η Cosmote, να ζητά γνωμοδότηση από τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. «Δεν επιτρέπεται να απαντήσεις σε τέτοιο αίτημα ιδιώτη» έλεγαν χαρακτηριστικά έμπειροι δικαστικοί.
Οσον αφορά την ουσία της γνωμοδότησης, ο Ισ. Ντογιάκος επικαλείται και ερμηνεύει τον πρόσφατο νόμο για τις υποκλοπές και τοποθετείται επί των αρμοδιοτήτων της ΑΔΑΕ. Το πρόβλημα είναι ότι συγχέει δύο άσχετες διεργασίες: τη δυνατότητα ελέγχων που μπορεί να διενεργήσει η ΑΔΑΕ και προβλέπονται από το σύνταγμα και την ενημέρωση των προσώπων που παρακολουθήθηκαν από την ΕΥΠ για λόγους εθνικού συμφέροντος.
Παράλληλα όμως παρατηρείται και επιπλέον μία δυσαρμονία. Αφενός οι αρμοδιότητες της ΑΔΑΕ καθορίζονται από το σύνταγμα και αποσαφηνίζονται μόνο από τον ιδρυτικό νόμο της συγκεκριμένης ανεξάρτητης Αρχής, που ψηφίστηκε το 2003 (ο σχετικός εκτελεστικός του συντάγματος νόμος), αφετέρου ο ιδρυτικός νόμος της ΑΔΑΕ δεν έχει καταργηθεί από διατάξεις νεότερου νόμου. Άρα οι διατάξεις για τους ελέγχους που μπορεί να πραγματοποιεί η ΑΔΑΕ ισχύουν κανονικά, παρά τις ερμηνείες που επιχείρησε ο Ισ. Ντογιάκος.
«Η γνωμοδότηση Ντογιάκου μπάζει από παντού» έλεγαν χαρακτηριστικά έμπειροι δικαστικοί, χωρίς ωστόσο να κρύβουν την ανησυχία τους για το πού μπορεί να οδηγήσει μια μεθόδευση όπως αυτή. Δημιουργείται, έλεγαν, ένα τρομακτικό προηγούμενο, ενώ εκτίθενται τόσο ο ίδιος όσο και η Εισαγγελία, καθώς φαίνεται να άγονται και να φέρονται από πολιτικούς και πολιτικά συμφέροντα. Παράλληλα σημείωναν ότι «ο Ντογιάκος έπρεπε να αποφύγει αυτή τη γνωμοδότηση», καθώς τώρα εμφανίζεται ως όργανο της κυβέρνησης, ενώ σύσσωμος ο νομικός κόσμος έχει στραφεί εναντίον του. «Ένας τέτοιας βαθμίδας δικαστικός δεν πρέπει να γίνεται παιχνιδάκι στα χέρια πολιτικών» έλεγαν χαρακτηριστικά.
Ποιος είναι ο Ισίδωρος Ντογιάκος
Ο Ντογιάκος ό,τι κι αν έκανε, ήταν πάντα σίγουρος πως δεν θα έχει συνέπειες» έλεγε αυτές τις ημέρες έμπειρος δικαστικός. Ο Ισίδωρος Ντογιάκος, άλλωστε, φέρεται στους κύκλους της Δικαιοσύνης ότι από νεαρή ηλικία είχε στενή σχέση με πλειάδα πολιτικών και επιχειρηματιών, οι οποίοι λέγεται πως του πρόσφεραν μια ιδιότυπη ασυλία, που τον έφερε -παρά τους κατά καιρούς πειθαρχικούς ελέγχους και τις ποινές- στην κορυφαία θέση που σήμερα κατέχει.
Ο Ι. Ντογιάκος ως προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών, όπως λένε συνομιλητές μας, έκανε τα πάντα για να εξυπηρετηθεί το πολιτικό σύστημα, με το οποίο είχε στενές σχέσεις. Το καλοκαίρι του 2016 κι ενώ είχαν περάσει 11 χρόνια από την αποκάλυψη του σκανδάλου Siemens, η πολύκροτη δίκη αναβλήθηκε επ’ αόριστον, καθώς το δικαστήριο έκρινε πως δεν είχε νομίμως επιδοθεί μεταφρασμένο το κατηγορητήριο στους αλλοδαπούς κατηγορούμενους. Υπεύθυνος για την πρωτοφανή ανεπάρκεια θεωρήθηκε ο Ντογιάκος, ενώ ο ίδιος είχε κατηγορήσει το υπουργείο Εξωτερικών. Εντέλει η σύνθεση του δικαστηρίου άλλαξε.
Στενότατη -εξού και χαρακτηριστική για την πορεία του στον κλάδο- θεωρούνταν και η σχέση που είχε με τον Ανδρέα Βγενόπουλο. Το γεγονός ότι ένας εκ του γιων του εργαζόταν στο γραφείο της συζύγου του επιχειρηματία θεωρήθηκε ένδειξη διαπλοκής. Ο Ντογιάκος το 2016 είχε αφαιρέσει την πολύκροτη υπόθεση από την εισαγγελέα Διαφθοράς και την είχε αναθέσει στη Γεωργία Τσατάνη, η οποία με τη σειρά της την έθεσε στο αρχείο, προκαλώντας αίσθηση σε Ελλάδα και Κύπρο.
Ακριβώς λόγω των σχέσεων που διατηρούσε με επιχειρηματίες, ο Ντογιάκος βρέθηκε στο στόχαστρο άλλων ανταγωνιστών του, σε έναν πόλεμο χαρακωμάτων εντός της επιχειρηματικής και πολιτικής ελίτ. Χαρακτηριστικά ήταν όσα λέγονταν και γράφονταν τότε από φιλικά στον Βαγγέλη Μαρινάκη μέσα ενημέρωσης λόγω της σχέσης που φέρεται ότι είχε με τον εφοπλιστή Πατέρα και τον Αντώνη Σαμαρά, ενώ ο Γιάννης Κουρτάκης τον Σεπτέμβριο του 2016, μιλώντας σε Επιτροπή της Βουλής, είχε πει χαρακτηριστικά για τον παναθηναϊκάκια εισαγγελέα: «Επειδή χτες είχαμε μια εξέλιξη με τον κ. Μαρινάκη, μπορούν οι πάντες να καταλάβουν πόσο αντικειμενικός είναι ο κ. Ντογιάκος όταν αναλαμβάνει αποφάσεις εισαγγελικού περιεχομένου». Ο Β. Μαρινάκης κατηγορούσε τον Ντογιάκο ότι στην υπόθεση του Noor 1 που επέβλεπε «εκτελούσε συμβόλαιο σε βάρος (του)».
Ο Ι. Ντογιάκος περιγράφεται εξάλλου ως άνθρωπος συνυφασμένος με τη συντηρητική Δεξιά, κάτι που αφορά την υπόθεση της δίωξης του Τζίμη Πανούση για την αφίσα με το σφυροδρέπανο στην ελληνική σημαία ή την εξέταση του ενδεχομένου να απαγορευτεί η ταινία «Trainspotting». Πιο πολύ σε αυτή τη θεώρηση βαραίνει το ότι έχει «δεθεί» πολύμορφα με τη Ν.Δ. Ο ένας του γιος εργάζεται στο γραφείο του υπουργού Μεταφορών Κώστα Αχ. Καραμανλή. Η κόρη του είναι παντρεμένη με τον δήμαρχο Γλυφάδας Γιώργο Παπανικολάου.
Λέγεται ότι έχει εξασφαλίσει, αφού συνταξιοδοτηθεί, να αναλάβει επικεφαλής της Δικαστικής Αστυνομίας, που ιδρύθηκε το περασμένο καλοκαίρι. Άλλοι λένε ότι στοχεύει πολύ ψηλότερα, καθώς -όπως φέρεται- όταν τον παρομοίασαν με τον εισαγγελέα Κόλλια που εμπόδιζε τις έρευνες για τη δολοφονία Λαμπράκη, εκείνος απάντησε μειδιώντας: «Ο Κόλλιας έφτασε μέχρι πρωθυπουργός». Της Χούντας, θυμίζουμε εμείς…
