Ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου με στόχο την πλήρη συγκάλυψη των ευθυνών και των ενόχων στο σκάνδαλο των υποκλοπών και σε γραμμή Μαξίμου γνωμοδότησε ότι αρμόδιο για την ενημέρωση των πολιτών που παρακολουθούνται οφείλει να είναι μόνο το τριμελές όργανο, που συγκροτείται από δύο εισαγγελικούς λειτουργούς και τον πρόεδρο της ΑΔΑΕ ● Ταυτόχρονα προειδοποιεί τα μέλη της Αρχής με ποινικές κυρώσεις αν ερευνήσουν τις υποκλοπές μέσω παρόχων τηλεφωνίας ● Οξύτατες οι αντιδράσεις από κόμματα, πολιτικούς και νομικούς
Δηλώνοντας ότι «ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου γνωμοδοτεί και σε νομικά ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος», ο Ισίδωρος Ντογιάκος αποφάσισε ότι πρέπει να παρέμβει μπροστά στην πιθανότητα να προχωρήσει -όπως εκ του θεσμικού ρόλου της οφείλει- η ΑΔΑΕ σε εξονυχιστικούς ελέγχους για τις υποκλοπές. Με μια γνωμοδότηση που στην ουσία της όχι μόνο καλύπτει πλήρως την κυβερνητική προσπάθεια να συγκαλυφθεί το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων αλλά που ταυτόχρονα αναδεικνύει όλες τις σκοτεινές προθέσεις που κρύφτηκαν στο νομοσχέδιο-τερατούργημα για την ΕΥΠ, ο Ισίδωρος Ντογιάκος προκαλεί, εκτός από το κοινό αίσθημα, σοβαρότατους τριγμούς στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης.
Κανονικά βέβαια ολόκληρη η αντιπολίτευση οφείλει να δώσει συγχαρητήρια τον εισαγγελέα που μέσα από τη γνωμοδότησή του επιβεβαιώνει απολύτως την ορθότητα των επιχειρημάτων που διατύπωσαν στη Βουλή οι εκπρόσωποι της, αλλά και τις προθέσεις της κυβέρνησης για ανεξέλεγκτη ΕΥΠ και υποβάθμιση της ΑΔΑΕ. Βέβαια ο κ. Ντογιάκος πάει κι ένα βήμα παρακάτω που δεν θα το ονειρευόταν ούτε ο κατασκευαστής του νόμου κ. Γεραπετρίτης. Απειλεί άμεσα την ΑΔΑΕ και το κάθε μέλος της αν τολμήσει να αγνοήσει τις πρόδηλα αντισυνταγματικές διατάξεις και προχωρήσει σε ελέγχους παρόχων τηλεφωνίας.
Ο ίδιος, απαντώντας στα ερωτήματα των παρόχων τηλεφωνίας, τους οποίους προτίθεται να ελέγξει η ΑΔΑΕ, αντισυνταγματικά τους απαγορεύει να δώσουν τα στοιχεία, εξηγώντας ότι μπορεί ο προηγούμενος νόμος να το επέτρεπε, όπως και την ενημέρωση του παρακολουθούμενου μετά τη λήξη της, αλλά τώρα μόνο το τριμελές όργανο, που αποτελείται από δύο διορισμένους εισαγγελείς στην ΕΥΠ και τον πρόεδρο της ΑΔΑΕ (και με απόρρητες συνεδριάσεις), θα κρίνει αν έχει δικαίωμα να ενημερωθεί ο θιγόμενος τρία χρόνια μετά τη λήξη της παρακολούθησης!
Ο κ. Ντογιάκος οχυρώνεται πίσω από αυτή τη ρύθμιση λέγοντας ότι «κυριαρχικός είναι ο ρόλος του τριμελούς οργάνου» και συμπληρώνει: «Λόγω του ιδιαίτερα ευαίσθητου χαρακτήρα του θέματος της άρσεως του απορρήτου των επικοινωνιών, οι προβλεπόμενες από το ήδη ισχύον νομοθετικό καθεστώς ποινικές κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης των σχετικών διατάξεων τόσο εκ μέρους κάποιου μέλους της ΑΔΑΕ όσο και εκ μέρους άλλων προσώπων, τα οποία αναφέρονται σαφώς στο Νόμο, είναι ιδιαίτερα σοβαρές, με προβλεπόμενη ποινή, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, ακόμα και πρόσκαιρης κάθειρξης»!
Και να σκεφτεί κανείς ότι το Μαξίμου και τα ΜΜΕ Πέτσα ενορχηστρωμένα λοιδορούσαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης και το μεγαλύτερο μέρος του νομικού κόσμου επειδή τολμούσαν και υποψιάζονται σκοπιμότητες συγκάλυψης στο κυβερνητικό νομοσχέδιο. Τα λέει όλα όμως ο κ. Ντογιάκος στις 23 σελίδες του, χωρίς ευτυχώς τη φορά αυτή να επικαλεστεί τους Τερτσέτη και Πολυζωίδη, όπως έκανε όταν απείλησε ωμά τους δημοσιογράφους με την ακραία δήλωσή του τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν μέσα στον εκνευρισμό του για την κριτική που δέχτηκε ειδικά στο θέμα ανατροπής, μέσα σε λίγη ώρα, δικής του γνωμοδότησης υπέρ της νομιμότητας των ερευνών της ΑΔΑΕ στον ΟΤΕ, με αίτημα των Κύρτσου και Τέλλογλου, έφτασε να απειλήσει ευθέως εκδότες και δημοσιογράφους με φορολογικούς ελέγχους! («Ωμές απειλές από τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου», «Εφ.Συν.», 19.12.2022).
Ελεγχος και στους εισαγγελείς
Την ώρα που καθημερινά πληθαίνουν τα στοιχεία για την ανεξέλεγκτη δράση της ΕΥΠ-Μαξίμου, ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου κόβει και τα φτερά των εισαγγελέων που έχουν αναλάβει να διερευνήσουν τις παρανομίες σε όλες αυτές τις υποθέσεις, μια και δεν είναι καθόλου απίθανο να βρεθούν κι αυτοί σε Ειδικά Δικαστήρια.
Ο Ι. Ντογιάκος μπορεί να διορίστηκε από την κυβέρνηση στη θέση αυτή αν και όγδοος στην επετηρίδα και μόλις ένα χρόνο πριν συνταξιοδοτηθεί, αλλά θα όφειλε μέχρι και την τελευταία στιγμή να φροντίζει να διαφυλάξει το κύρος της. Βέβαια όλο αυτό το αλυσιδωτό «τρενάκι» των εξελίξεων ήταν προ πολλού δρομολογημένο, μια και ήδη είχε φανεί η εξέλιξη όταν ο κ. Ντογιάκος αποφάσιζε να μην ασχοληθεί με την ουσία του σκανδάλου αλλά με το ποιοι έκαναν τις διαρροές απειλώντας και τότε με καθείρξεις!
Κύμα αντιδράσεων
Οι αντιδράσεις που ακολούθησαν τη δημοσίευση αυτής της γνωμοδότησης-χαστούκι στο ελληνικό Σύνταγμα, στο ευρωπαϊκό δίκαιο και στην ΕΣΔΑ ήταν σφοδρότατες και καταιγιστικές:
– Ο Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε ότι έπειτα από αυτή την αντισυνταγματική τη γνωμοδότηση παραιτείται της βουλευτικής του ασυλίας και κάλεσε τον κ. Ντογιάκο να τον συλλάβει στο γραφείο του στην Κουμουνδούρου. Υπενθύμισε δε ότι έχει καταθέσει από τις 7 Δεκεμβρίου 2022 αίτημα ενώπιον της ΑΔΑΕ προκειμένου να αναζητηθούν στοιχεία σχετικά με την άρση του απορρήτου συγκεκριμένων προσώπων με κρίσιμο ρόλο στον δημόσιο βίο. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ συμπλήρωσε «αν αυτή η ενέργεια, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, διώκεται ποινικά, του δηλώνω ότι παραιτούμαι της βουλευτικής μου ασυλίας και τον καλώ να προβεί στα νόμιμα σε βάρος μου».
– Με χρήση του κλισέ περί τοξικότητας αντέδρασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Οικονόμου: «Θα περιμέναμε από τον κ. Τσίπρα, έναν πρώην Πρωθυπουργό, να αντιλαμβάνεται ότι τέτοιους είδους θεατρινισμοί ταιριάζουν περισσότερο σε κάποιον σαν τον κ. Βαρουφάκη. Τελικά, φαίνεται ότι οι δύο τους εξακολουθούν να μοιάζουν σε πολλά».
– Σε οξύτατους τόνους και όπως πάντα με την απαραίτητη ταυτόχρονη καταγγελία και του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν και η αντίδραση του ΠΑΣΟΚ: «Με τη σημερινή του γνωμοδότηση ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου παρεμποδίζει την έρευνα της ΑΔΑΕ, η οποία ως ανεξάρτητη συνταγματική αρχή οφείλει να κάνει απερίσπαστη το έργο της. Πρωτίστως, όμως, αποκαλύπτει την αληθινή σκοπιμότητα του πρόσφατου κυβερνητικού νομοθετήματος, ως νομοθετικής παρέμβασης όχι υπέρ της αποκάλυψης της αλήθειας και της ενίσχυσης των θεσμών όπως διαφημίστηκε, αλλά υπέρ της συσκότισης του σκανδάλου των παρακολουθήσεων και της εκ των υστέρων “νομιμοποίησης” των κυβερνητικών αυθαιρεσιών. Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας φέρει βαριά την ευθύνη για το πλήγμα στους θεσμούς και το Κράτος Δικαίου, επιβεβαιώνοντας καθημερινά πόσο άριστος μιμητής της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ υπήρξε».
– Δήλωση έκανε και ο ευρωβουλευτής Κώστας Αρβανίτης, μέλος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE), για την παρέμβαση Ισίδωρου Ντογιάκου, σημειώνοντας ότι θα ενημερωθούν για όλα αυτά και τα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. «Ο εκφοβισμός Ντογιάκου δεν περνά ούτε στην Ελλάδα, ούτε στην Ε.Ε. Η σημερινή παρέμβαση Ντογιάκου δεν στρέφεται μόνο κατά της ΑΔΑΕ. Επιφέρει πλήγμα στο Κράτος Δικαίου, το οποίο ο ανώτατος δικαστικός είναι ταγμένος να υπηρετεί και να προστατεύει».
– Νίκος Φίλης, βουλευτής, τομεάρχης Παιδείας ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.: Ιστορικές αναφορές σε εισαγγελείς που τίμησαν και που δεν τίμησαν τη Δικαιοσύνη έκανε στη δήλωσή του ο πρώην υπουργός Παιδείας, χαρακτηρίζοντας προκλητικά αντισυνταγματική την παρέμβαση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, η οποία «επιβεβαιώνει ότι στην υπόθεση των υποκλοπών η Δικαιοσύνη είναι μέρος του σκανδάλου. Ακόμα δεν έχει ελεγχθεί η εισαγγελέας της ΕΥΠ η οποία υπέγραψε την παρακολούθηση πολιτικών, δημοσιογράφων και στρατιωτικών για λόγους… εθνικής ασφάλειας! Ακόμα δεν έχει ενεργοποιηθεί η διάταξη του Ποινικού Κώδικα, να οριστεί ειδικός εφέτης ανακριτής, ο οποίος συνολικά θα προχωρήσει την έρευνα για το σκάνδαλο. Αντιθέτως, ο κ. Ντογιάκος είχε σπεύσει να διατάξει έρευνα για το πώς αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο, και όχι για την ουσία του. Και τώρα, σπεύδει να διερμηνεύσει τον νόμο με στόχο τον ευνουχισμό της ΑΔΑΕ […]».
– Ξενοφών Κοντιάδης (καθηγητής Δημοσίου Δικαίου): «Η σημερινή γνωμοδότηση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, με την οποία επιχειρεί να περιορίσει το ελεγκτικό έργο της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, είναι νομικά αστήρικτη, παρερμηνεύοντας την ισχύουσα νομοθεσία και το άρθρο 19 παρ. 2 του Συντάγματος. Είναι προφανές ότι αποσκοπεί στον ευνουχισμό της Αρχής, όπως δυστυχώς είχαμε προβλέψει ότι θα συμβεί πριν από λίγες μέρες. Ο νομικός κόσμος θα αντιταχθεί σθεναρά στην αδιανόητη παρέμβαση του εισαγγελέα στη συνταγματικά και νομοθετικά κατοχυρωμένη αποστολή της ΑΔΑΕ, με την οποία εκδηλώνεται άλλο ένα εγχείρημα συγκάλυψης του σκανδάλου των παρακολουθήσεων».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΡΑΜΜΟΣ
«Το Σύνταγμα φωτίζει την ερμηνεία των νόμων και όχι το αντίστροφο»
Ο Χρήστος Ράμμος, πρόεδρος της ΑΔΑΕ, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας ε.τ. και με τεράστια πείρα στα θέματα κρίσης περί συνταγματικότητας, αμέσως μετά τη γνωμοδότηση κατέστησε σαφές ότι το Σύνταγμα φωτίζει την ερμηνεία των νόμων και όχι το αντίστροφο και επομένως ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου δεν μπορεί να γνωμοδοτεί επί ζητημάτων γενικού ενδιαφέροντος:
«Η δε απαγόρευση έκδοσης τέτοιας αντισυνταγματικής γνωμοδότησης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ισχύει a fortiori, εάν, όπως συμβαίνει εν προκειμένω, η ΑΔΑΕ έχει ήδη επιληφθεί αρμοδίως συναφών υποθέσεων και διενεργεί ήδη σχετικούς ελέγχους. Επομένως, η επίμαχη γνωμοδότηση του κ. Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, πέρα από το γεγονός ότι νομικά δεν έχει παράγει καμία απολύτως δέσμευση (ως γνωστόν δέσμευση στην ελληνική έννομη τάξη παράγουν μόνο οι δικαιοδοτικές αποφάσεις των δικαστηρίων), παραβιάζει εξόφθαλμα την ευθέως εκ του Συντάγματος εκπορευόμενη ανεξαρτησία της ΑΔΑΕ, η οποία μέχρι σήμερα είχε πάντοτε γίνει σεβαστή».
Ο κ. Ράμμος σημειώνει επίσης ότι δεν μπορεί ο Ι. Ντογιάκος «να διατυπώνει γνώμη επί της ερμηνείας και εφαρμογής διατάξεων που αφορούν τις συνταγματικές αρμοδιότητες της ΑΔΑΕ, απευθύνοντας σε αυτήν κατευθυντήριες οδηγίες και απειλώντας μάλιστα με πρωτοφανή τρόπο τα μέλη της με βαρύτατες ποινικές κυρώσεις, αν ασκήσουν τις αρμοδιότητές τους με τρόπο διαφορετικό από τον από αυτόν υιοθετούμενο. Σύμφωνα με το Ελληνικό Σύνταγμα, όπως αναθεωρήθηκε το 2001, αλλά σύμφωνα και με τα ισχύοντα ευρύτερα στα κράτη του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού, στα οποία ανήκει η χώρα μας, ο θεσμός των ανεξαρτήτων αρχών προϋποθέτει την πραγματική και όχι απλώς στα χαρτιά ανεξαρτησία της λειτουργίας τους και δεν είναι συμβατός με την άσκηση των αρμοδιοτήτων αυτών υπό κηδεμόνευση ή καθ’ υπαγόρευση».
Τέλος αναφέρει: «Ειδικότερα, η ρητή, κατά το άρθρο 19, παρ. 2, του Συντάγματος, συνταγματική κατοχύρωση της ΑΔΑΕ ως ανεξάρτητης αρχής, διασφαλίζουσας μάλιστα το απολύτως απαραβίαστο δικαίωμα στο απόρρητο των επικοινωνιών, έχει την έννοια ότι κανένα κρατικό όργανο δεν μπορεί να ασκήσει επί της εν λόγω Αρχής οιαδήποτε μορφή προληπτικού ελέγχου ή προληπτικής εποπτείας (εντολή, κατευθυντήρια ερμηνευτική οδηγία κ.λπ.).
Στη συνέχεια εξηγεί για ποιο λόγω η νομοθετική ρύθμιση παραβιάζει το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ και συμπληρώνει: «Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι η αποτελεσματική άσκηση αυτών των γενικών αρμοδιοτήτων συνδέεται από την ημέρα που ιδρύθηκε η ΑΔΑΕ, κατά τρόπο άρρηκτο και πολυποίκιλο, με τον συστηματικό έλεγχο των παρόχων και όλων των δημοσίων φορέων, στον τομέα της διασφάλισης του απορρήτου των επικοινωνιών· έλεγχο, ο οποίος δεν έχει ως μόνο σκοπό την ενημέρωση που προβλέπεται στην παρ. 7 του άρθρου 4 του Ν. 5002/2022. Κάτι που επιμένει να παραγνωρίζει ο κ. Εισαγγελεύς στην γνωμοδότησή του». Τέλος, ο κ. Ράμμος προαναγγέλλει ότι «Θα ακολουθήσει εντός των αμέσως προσεχών ημερών εκτενής ανακοίνωση της Ολομέλειας της ΑΔΑΕ επί των εν λόγω θεμάτων».
*Ο Σύλλογος Εργαζομένων στην ΑΔΑΕ δήλωσε μεταξύ άλλων: «Σήμερα, όπως και στο παρελθόν, τίθεται ενάντια σε οποιαδήποτε προσπάθεια κατάργησης του αυτοτελούς ρόλου της ΑΔΑΕ μέσω σεναρίων συγχωνεύσεων, που εκ νέου διακινούνται δημόσια τις τελευταίες μέρες. Είναι προφανές ότι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση τέτοιων σεναρίων υποτιμούν καθολικά το έργο που έχει επιτελέσει διαχρονικά και αποτελεσματικά η ΑΔΑΕ ως συνταγματικά κατοχυρωμένη Αρχή και παραγνωρίζουν την ουσιαστική της συμβολή στην προστασία του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος του απορρήτου των επικοινωνιών στα είκοσι χρόνια λειτουργίας της».
